దళుకుబెళుకు రాళ్లు తట్టెడేల (Compared to a basketful of shining stones)
చాటుపద్య మిలను జాలదా యొక్కటి (A poem that conveys something great is good, even one)
విశ్వదాభిరామ వినుర వేమ.

తట్టెడు గులకరాళ్ళ కంటే ఒక్క మంచి నీలము మేలు. అటులనే వ్యర్థ పద్యము లన్నిట్టి కంటే ఒక్క చాటు పద్యమే మేలు కదా.

It’s good to have something that has immense value than having many useless objects. Quality is more important than quantity. Same thing goes to the knowledge. Gain something that is of use rather than know about things that contribute little to your life.

కడివె డైన నేమి ఖరము పాలు (Compared to pot-full of donkey’s milk)
భక్తి గలుగు కూడు పట్టె డైనను చాలు (Even small potion of food served with devotion is sufficient)
విశ్వదాభిరామ వినుర వేమ.

పవిత్రమైన గోవుపాలు గంటెడు చాలు. గాడిదపాలు కడివెడైన వృథా! భక్తితో పెట్టిన అన్నం పట్టెడు చాలు.

Quality is more important than quantity. Little progress of quality work done with sincerity and commitment is far better than lot of progress done in an haphazard manner. When something is not done properly, ultimately you waste more time correcting it.

కొంచెమైన నదియు కొదువ గాదు (Even if it’s small is sufficient)
విత్తనంబు మర్రివృక్షంబునకు నెంత? (Just like a seed is what in front of banyan tree, though it has come up from that seed only)
విశ్వదాభిరామ వినుర వేమా.

మఱ్ఱి విత్తనం చిన్నదైనా అది మహావృక్షమైనట్లు శుద్ధమైన మనస్సుతో చేసిన ఉపకారం కొంచెమైనా అది తక్కువేమి కాదు.

Even small amount of good deeds are sufficient and will grow-up in the future. Any thing that we do with dedication and commitment however small it is, surely will help. Either it is in helping others, or taking small steps in taking care of your health. As the saying goes, something is better than nothing. Sure, you need to have grandeur plans, but making small steps in that direction is always good, rather than staying still.

భాండ సుద్ధి లేని పాకమేల (Cooking in unclean vessels is useless)
చిత్తశుద్ధి లేని శివపూజ లేలరా (What’s the use of prayers without spiritual purity)
విశ్వదాభిరామ వినుర వేమా.

ఆత్మశుద్ధిలేని ఆచారాలు, కుండశుద్ధిలేని వంటకాలు ఎలా పనికిరావో చిత్తశుద్దిలేని శివపూజలు కూడా ప్రయోజనం లేనివే!

You have to follow the principles, policies and procedures both in spirit and letter. Just following them blindly will not yield required results. We must understand the context, situation and adopt them to meet the desired and intended purpose.

కొరికి లోనచూడ జుఱుకుమనును (When you bite and see inside it has sharp taste)
సజ్జను లగువారి సారమిట్లుండురా (This is how you will see even the good people)
విశ్వదాభిరామ వినుర వేమ.

మిరియపు గింజ చూచుటకు నల్లగా ఉంటుంది, కొరికినప్పుడు నాలుక చుర్రుక్కు మంటుంది. మంచివారు పైకి ఎట్లుండినను, తరచి చూచినచో బయట పడతారు.

One shouldn’t judge a person or a situation by the looks. We will know the reality only when it is studied in depth and understood. We should give time for any relationship that will help us understand the person correctly. Same with dealing with any situation, we must analyze it from all angles before approaching to resolve it.

బరిఢవిల్లు దాని పరిమళంబు (What perfume secretes is it’s fragrance)
గురువులైనవారి గుణము లీలాగురా (The elderly gurus will have good habits)
విశ్వదాభిరామ వినుర వేమ.

కస్తూరి చూచుటకు నల్లగానుండియు మంచి వాసన వెదజల్లునట్లే పెద్దలగువారు గుణము గలిగి యుందురు.

Every person has a purpose. Irrespective of the looks, we will find something that a person can contribute. It’s important that we see and utilize the good in a person than concentrate and reject for the bads. A positive approach in every situation will yield good results.

సజ్జనుండు పల్కు చల్లగాను (The good person will speak in a calm and clear manner)
కంచు మ్రోగినట్లు కనకంబు మ్రోగునా (Gold will not sound/ring like bronze)
విశ్వదాభిరామ వినుర వేమా.

నీచుడు డాంబికంగా మాట్లాడుతూ ఉంటాడు. సజ్జనుడు ప్రశాంతంగా మెల్లగా మాట్లాడుతాడు. కంచు మోగినట్లు బంగారు మోగదు కదా!

We cannot assess the person based on what they are talking or not talking. We should look at their acts and deeds to really understand what they are.

ముఱికివాగు పాఱు మ్రోతతోడ (Dirty canal flows making lot of noise)
పెద్ద పిన్నతనము పేరిమి యీలాగు (That’s the difference between great person and an underling)
విశ్వదాభిరామ వినుర వేమ.

గంగ ప్రశాంతంగా ప్రవహిస్తుంది. మురికి కాలువ రొదచేస్తూ ప్రవహిస్తుంది. గొప్పవారికీ నీచులకు నింత బేధము సుమా !

A great person will be calm and confident going about doing their work, silently enduring the difficulties and solving them on the path of life. However a person who is not confident will make all the ramblings with no results. It’s the calm and confident nature that will take us towards success.

నేర్తు నన్నవాడు నింద జెందు (The person who claims knowledge will face defamation)
ఊరకున్న వాడె యుత్తమయోగిరా (The person who is silent is the greatest of all)
విశ్వదాభిరామ వినుర వేమ.

తన కేమియు రాదని చెప్పుకొనువాఁడే నేర్పరి. అన్నియు వచ్చు ననువా డపకీర్తి పాలగును. మౌనము ధరించువాడు మంచి యోగియగును.

The greatest person is who silently go about doing his work without much fanfare. Much like the saying “the dog which barks will not bite”. Same way people who are always talking will have nothing to show as work. On the other hand those who are focused on their work are silent. They will make their work talk.

పొట్టవిచ్చిచూడ పురుగులుండు (But will have worms when open and see)
పిఱికివానిమదిని బింకమీలాగురా (The timid boasting is similar, only superficial)
విశ్వదాభిరామ వినుర వేమ.

అత్తిపండు పై కందముగా నుండి లోపల పురుగులతో నిండి యున్నట్లే పిఱికివాని మనసు పై పటారము లోపల లోటరముగా నుండును.

As the saying goes, barking dog won’t bite, the incapable will make more noise. We shouldn’t fall to conclusion based on what we see or listen rather look deeper to understand one’s character and abilities.

మాటకన్న నెంచ మనసు దృఢము (One’s mind has to be firm than spoken word)
కులముకన్న మిగుల గుణము ప్రధానంబు (Good nature is more important than one’s caste)
విశ్వదాభిరామ వినుర వేమ.

పూజా పునస్కారములకంటే బుద్ధి బాగుండవలెను. మాటకంటె మనుసు గట్టిది కావలెను. కులముకంటె గుణము ముఖ్యముగా నుండవలెను.

A strong character comes from the intellect, firm mind and good nature and that’s more important than our attributes got by birth or what we talk and demonstrate. Once you have a strong character it gives that much advantage to deal with situations in an unemotional manner.

కులము వెలయు వాని గుణముచేత (The whole community benefits from that person’s wiseness)
వెలయు వనములోన మలయజం బున్నట్టు (Like the pleasant smell in the garden having a sandalwood tree)
విశ్వదాభిరామ వినుర వేమ.

కులములోన నొకడైనను గుణవంతుడుండినచో నా కులమంతయు వాని గుణముచే ప్రకాశించును. వనములో నొక గంధపు చెట్టున్నచో నా వనమంతయు వాసన వెదజల్లును.

One’s value increases by the good company they keep. Good people always brighten their environment with their thinking and deeds. Ultimately the results are achieved by good people who are committed and hard working.

గులము చెడును వాని గుణమువలన (The whole community gets spoilt due to that person’s lack of wisdom)
వెలయు జెఱుకునందు వెన్ను వెడలినట్లు (Like the dull taste of the corn born to a sugar cane plant)
విశ్వదాభిరామ వినుర వేమ.

చెఱుకు గడకు కంకి పుట్టినచో నది చప్పంబారినట్టుగా, తెలివి తక్కువవాడు గల కులమంతయుఁ జెడిపోవును.

One bad or unwise person can spoil the whole community or group with their lack of wisdom. Much like the saying “one bad tomato will spoil the whole basket of tomatoes”. We must identify such persons and protect the community and group from them.

వాడె చెఱుచు వాని వంశమెల్ల (Will spoil the whole family)
చెఱుకు వెన్నుపుట్టి చెఱపదా తీపెల్ల (If a corn is born to sugar cane, it spoils the sweetness)
విశ్వదాభిరామ వినుర వేమ.

చెఱుకునకు కంకి పుట్టి దాని తీపిని పాడుచేయునట్లే, మంచి వాని కడుపున దుష్టుడు పుట్టి వాని కులమెల్ల జెఱుచును.

One bad person spoils the whole community. We need to identify and deal with such persons to prevent the damage in a swift and definitive manner. Badness spreads faster than goodness, as it is easy to do. Constructing something is more difficult than destroying it.

కురుపతి జనియించి కులము జెఱిచె (Duryodhana’s birth makes his family perish)
ఇలను బుణ్యపాప మీలాగు గాదొకో (That’s how the sin and good deeds are in this world)
విశ్వదాభిరామ వినుర వేమ.

రాముఁ డొకఁడు పుట్టుటచే సూర్యవంశ ముద్ధరింపబడెను, దుర్యోధనుఁ డొకడు పుట్టుటచే గురువంశము నశించెను. ప్రపంచములో బుణ్య పాపము లిట్లేకదా?

The goodness and badness rubs equally on the fate your family, your company, your community. And it flows down and everybody benefits or sink with what you are doing. As a leader we have to be sensitive of this flow down and so we moderate our thinking and behaviour.

చీడపురుగు చేరి చెట్టు జెఱుచు (A pest destroys a small plant)
కుత్సితుందు చేరి గుణవంతుఁ జెఱుచురా (A bad person spoils a good person)
విశ్వదాభిరామ వినుర వేమ.

వేఱుపురుగు గొప్ప చెట్టును పాడుచేయును, చీడపురుగు చిన్న చెట్టును నశింపజేయును. చెడ్డవాడు గుణవంతుని నాశనము చేయును.

However big or small, there will be an element that is capable of destroying us. Our position, wealth, network, etc. are all vulnerable from bad elements. We need to be aware of this fact and guard ourselves appropriately. Be aware the problem could be there, identify where and who the problem is and remove such bad elements.

నెంతవానికైన నిడుమ గలుగు (Any person will suffer with difficulties)
ఈగ కడుపు జొచ్చి యిట్టట్టు సేయదా (If a fly goes into the stomach, will it not cause trouble)
విశ్వదాభిరామ వినుర వేమ.

నీచు నిలుజేర్చినచో నెంత మంచివానికైనను కష్టము కలుగును. ఈగ కడుపులోనికి బోయినచో వికారపెట్టదా !

If you give shelter to bad thoughts and people they will destroy your mind and life. They will mess up your thinking and peace. Better restrain entertaining such thoughts and people.

ఘనుడుగాడు హీనజనుడె కాని (Will remain an underling, but will not become a great person)
పరిమళములు మోయ ఖరము తా గజమౌనె (By carrying fragrant material, donkey cannot become an elephant)
విశ్వదాభిరామ వినుర వేమ.

నీచుడెంత చదివియు నీచుండే కాని గొప్పవాడు కాజాలడు. సుగంధ ద్రవ్యములను మోయగానే గాడిద ఏనుగు కాగలదా?

You cannot change the basic properties of a person or object irrespective of the surroundings it’s in. However you polish a normal stone cannot become a diamond. We need to realize this and accept of people and/or objects, rather than foolishly spend time in changing them or it.

నుండినంత బండితుండు కాడు (Will not become a scholar)
కొలని హంసలకడ గొక్కెర యున్నట్లు (Much like a heron amongst swans, will remain heron)
విశ్వదాభిరామ వినుర వేమ.

హంసలలో గలసి మెలసి యున్నంత మాత్రాన కొంగ మార్పు జెందలేనట్లు పండితులతో గూడియు మూఢుడు మరజాలడు.

Certain qualities of ours will not change because of the environment we live in. We need to realize that, accept it and focus on what we can learn and change. The physical aspects and certain intelligence of ours is not going to change irrespective amongst whom we live. What is god given we must use it positively and to our strength rather than keep cribbing about it.

దొడ్డవారినెల్ల దొలగగొట్టు (Will remove all the great people)
చెప్పు తినెడి కుక్క చెఱుకు తీపెఱుగునా (The dog that eats chappal, will not realize the sweetness of sugarcane)
విశ్వదాభిరామ వినుర వేమ.

చెప్పుతినుట కలవాటైన కుక్క చెఱుకుతీపిని గుర్తింపజాలనట్లే యల్పునకు పెత్తన మబ్బినచో గొప్పవారిని వెడలగొట్టును.

Undeserving people will not realize the value of people who are contributing and making progress. They could destroy the institution they are given to head by removing these good people. When people are used to something, even it was bad, they don’t see the value of something good.

దొడ్డవారి దిట్ఠి తొలగగొట్టు (Will abuse the elders and move around)
అల్పజాతి మొప్పె యధికుల నెఱుగునా (Will the people of low race can understand great people)
విశ్వదాభిరామ వినుర వేమ.

తుచ్చునకు గొప్ప సంపద కలిగినచో పెద్దలను తిరస్కరించి తిరుగును. తక్కువజాతి మూఢునకు గొప్పవారి మహిమ లెట్లు తెలియును?

Anything must happen slow and steady. Sudden wealth and position is difficult to digest and perform. One who comes from the ranks and achieves leadership position will understand and connect with the situation better.

మాట తెలిసి నడచు మర్మమెరిగి (It will understand and behaves with a purpose)
మొప్పె తెలియలేడు ముప్పదేండ్లకునైన (A fool cannot learn even after teaching for thirty years)
విశ్వదాభిరామ వినుర వేమ.

ఒక యేడాది నేర్పిస్తే ఎద్దైనా మనం చెప్పినట్ర్లు తెలుసుకొని సేద్యానికి ఉపయోగపడుతుంది. ముప్పై యేండ్లు చెప్పిన మూర్ఖుడు తెలుసుకోలేడు.

It’s not possible to teach someone which is not in their nature, however long you teach them. Often we plan to embrace or force someone to embrace a profession in which they have no interest. We need to understand where they shine and have them go on that path.

నలుపు నలుపె కానీ తెలుపురాదు (It will remain black but will not turn white)
కొయ్యబొమ్మ దెచ్చి కొట్టిన బలుకదు (Even you beat a wood doll, it will not speak)
విశ్వదాభిరామ వినుర వేమ.

ఎలుక తోలు అదే పనిగా సంవత్సరం ఉతికినను తెల్లబడదు. కొయ్య బొమ్మయు కొట్టినను మాటలాడదు.

We must realize, certain things we cannot change, similarly some people cannot be changed. No point in focusing on something we cannot change, rather find the utility of a thing or a person with what they are. Yes, we can find some strength in everyone.

అట్టిపాము చెప్పినట్టే వినును (Still listens and behave as we command)
ఖలుని గుణము మాన్పు ఘను లెవ్వరును లేరు (But there is no great person, who can change a bonehead)
విశ్వదాభిరామ వినుర వేమ.

పామువంటి పాపిష్టి జీవమైనను చెప్పినట్లు వినును; కాని మూర్ఖుని బుద్ధి మరల్పగల సమర్థు లెవ్వరును లేరు.

Sometimes, we can deal with worst of worst situations or people, but just can't handle a fool or a bonehead. We need to identify such people and not waste our efforts on them whom we cannot reform.

చేదు విరిగి తీపు జెందబోదు (It will not lose it’s bitter taste to become sweet)
ఓగు నోగెగాక యుచితజ్ఞు డెటులౌను (Same a bad person will never become a good person)
విశ్వదాభిరామ వినుర వేమ.

వేపచెట్టును పాలుపోసి పెంచినను చేదు విరిగి తీపెక్కుట దుర్లభము. చెడ్డవాడు చెడ్డవాడేకాని మంచివాఁడెన్నటికిని కాజాలడు.

We cannot change the basic nature of anything or a person. It’s fruitless effort to change the basic nature of anything or a person. We have to accept that and move forward.

జాలఁబోసి వండ జవికిరాదు (In good quantity and cook, they will not get the sweet taste)
కుటిల మానవులకు గుణమేల గల్గురా (Similarly, how will evil people get good behaviour)
విశ్వదాభిరామ వినుర వేమ.

ఎక్కువుగా బాలును పంచదారయు బోసి వండినను ముష్టిపండ్లు తీపెక్కనట్లే దుష్టులకు మంచిగుణము రాదు.

When the people you select for a task are not right, any amount of processes around is not going to yield results. Much like you can’t produce a diamond out of an ordinary stone irrespective of the tools and skilled person you use.

పరగ మూలికలకు బనికివచ్చు, (Acceptable and can be used as medicine)
నిర్దయాత్మకుండు నీచుఁ డెందున కౌను (A heartless underling will not come for any use)
విశ్వదాభిరామ వినుర వేమ.

ముష్టి చెట్టును వేపచెట్టును మందుల కుపయోగించుదుము; కానీ కఠినాత్ముడయిన తుచ్ఛం డెందులకు నుపయోగింపఁడు.

Sometimes extracts from a supposedly bad thing also has an use, like the venom of a snake is used to make medicines. But a person who has no heart with evil thoughts is of no use. Such people can cause much damage and it can be disastrous if they are in leadership positions.

గనివానిగానె కాంతు రవని (You also will be assumed to be a useless person)
తాటిక్రింద పాలు ద్రాగినచందమౌ (Even if you drink milk under palm tree nobody believes you)
విశ్వదాభిరామ వినుర వేమ.

ఊరును పేరును లేని వ్యర్థునితో గలిసి తిరిగినచో వ్యర్థునిగానే భావించెదరు. తాటిచెట్టు క్రింద పాలు త్రాగినను కల్లు త్రాగినట్లే లోకులు తలంచెదరు గదా!

Sometimes you have to pay attention to the environment in which you are doing something, even if it is a good thing. Apart from good intentions, good work, it’s also important to create the right perceptions.

మనుజులెల్ల గూడి మద్యమండ్రు (Everyone will together call it as liquor)
నిలువఁ దగనిచోట నిలువ నిందలు వచ్చు (If you are standing at a wrong place you will get the blame)
విశ్వదాభిరామ వినుర వేమ.

ఈడిగ యింట పాలు త్రాగుచుండినను లోకులు దానిని మద్యపాన మందురు. నిలువగూడనిచోట నిలిచినచో నాపకీర్తి తప్పదు గదా !

We should be very careful in not doing the right thing at the wrong place as we can still get into trouble. We can even get punished for no fault of ours. We have to be aware of the environment before carrying out our task, even if it happens to be good one.

వేగిరింప నదియు విషమ మగును (If you hurry up anything it could become poison)
పచ్చికాయ దెచ్చి పడవేయ ఫలమౌనె (If you put a raw fruit in a corner, it will not ripe)
విశ్వదాభిరామ వినుర వేమ.

కోపముతో నెట్టిపనియు చేయరాదు. తొందరించినయెడ నది విరోధ మగును. పచ్చికాయను తెచ్చి మూలకు వేసినచో నది పండుకాదు కదా?

We need to carry on with any work with a calm mind, in a pace that is required and in an environment that need to be done for maximum success. If any of them are lacking, then we will not get the desired results.

కోపమునను మిగుల గోడు గలుగు (Due to anger the concerns will increase)
కోప మడచె నేని కోరిక లీడేరు (When the anger is controlled the desires are fulfilled)
విశ్వదాభిరామ వినుర వేమ.

కోపంవల్ల గొప్పదనం తగ్గిపోతుంది. కోపం వల్ల దుఃఖం కలుగుతుంది. ఆ కోపాన్ని తగ్గించినపుడు మాత్రమే కోరికలు తీరుతాయి.

With anger we lose our sense of reasoning. Any decisions taken in anger will not be right, as we don’t apply our mind correctly as we are in state of negative emotions. Many a time anger will not let us listen and understand the situation which obviously lead to wrong decisions. When anger is controlled, by giving time for us to cool down, the reasoning comes back for us to understand the situation correctly and act appropriately.

బయట మూరెడైనఁ బారలేదు (Cannot go even an inch on the land)
నెలవు దప్పుచోట నేర్పరి కొరగాడు (In the wrong place even an expert will be useless)
విశ్వదాభిరామ వినుర వేమ.

నీటిమీద విజృంభించి తిరుగగల యోడ నేలమీద మూరెడయినను సాగదు. తన స్థానమును వదలినచో నెంత నేర్పరియు పనికిమాలినవాడగును.

We need to realize the environment in which our expertise will be useful and accordingly behave in the situation. What worked in one situation and time, may not work in a different situation and time. Thus we should keep this in mind before approaching a situation.

బయట మూరెడైన బారలేదు (But cannot move on land even an inch)
స్థాన బలిమిగాని తన బలిమి కాదయా (That’s the power of the location, not that of the fish)
విశ్వదాభిరామ వినుర వేమ.

నీటిలో మిక్కిలి బలముగలిగి సంచరించెడి చేప నేలమీద చనిపోవును. ఇది స్థాన మహిమయే కాని తన మహిమ కాదుకదా?

One can excel and make progress in environment that’s suitable to them. We need to understand the person can fail miserably if the right environment they are capable in taken away. This can be used both ways. To enable people, create the right environment and to defeat the enemy, create the wrong environment.

బయట కుక్క చేత భంగపడును (But when it is outside the water, it will get defeated even by a dog)
స్థానబలిమి కాని తన బల్మి కాదయా (It’s the power of the place and not that of one’s own power)
విశ్వదాభిరామ వినుర వేమ.

మొసలి నీళ్లలో ఉన్నప్పుడు, ఏనుగునైనా పట్టుకొంటుంది. బయటకు వస్తే కుక్క చేతకూడా భంగపాటు చెందుతుంది. అది స్థానబలం అవుతుంది కానీ, తన బలం కాదు.

One should realize what’s the source of their power and not assume it’s their own. Many people have power when they are in a position, either it be at your work, or location, or being part of a family etc. The power one has due to a position, they may not possess when they are out of that position. One should realize this bare truth and behave accordingly.

కలిమిలేనివాఁడు కులము దిగును (A person with no wealth, even of higher caste is not respected)
కులముకన్న భువిని కలిమి ఎక్కువ సుమీ (Thus understand, in this world wealth is better than caste)
విశ్వదాభిరామ వినుర వేమ.

కులము తక్కువైనను ధనమున్న యెడల ప్రకాశించును, ఎక్కువ కులమైనను ధనహీనతచే ప్రకాశింపఁడు కాబట్టి, కులముకంటె ధనమే ఎక్కువ.

When you are wealthy (not just in terms of money, but in education, wisdom, helping nature etc.) people will respect you ignoring what your caste or background is. On the other hand if none of these qualities are present however is your position in the society or organization, you are not respected.

విద్యచేత విర్రవీగు వారు (And those who boast of their education)
పసిడి గల్గు వాని బానిస కొడుకులు (Are finally slave children of wealthy only)
విశ్వదాభిరామ వినుర వేమ.

కులం, గోత్రం, విద్య ఉండి ఎంత గర్వించేవారయినా డబ్బున్న వారికి దాసులే సుమా!

There is a story : those who studied very well finally work under managers who are average in their studies in companies owned and run by those who have failed in studies. It’s important to realize what we are and what we are contributing rather boast about of our attributes which may indicate a false sense of achievement.

వినియ వినకయుండు విస్మయమున (Shocked listening, as if nothing is said)
సంపదగలవాని సన్నిపాతంబది (This is the feverish state of mind of the rich)
విశ్వదాభిరామ వినుర వేమ.

చూచీ చూడనట్లు, వినీ వినునట్లు, నోరు మెదపకుండా ధనవంతుడుంటాడు. అవి లోభితనమనే సన్నిపాత జ్వర లక్షణాలని తెలుసుకోలేడు.

Being blind to our environment around, assuming things are good even though situation is bad is an indication of a feverish state of mind. Though we are seeing so many effects of the global warming, thinking it’s no threat and not doing anything to protect the environment is not good. Many people can’t see the problems till they touch their nose. We need to come out of such attitude and pay attention to the issues that will affect us in the future.

పాలనీక తన్ను బండ్లురాల (It will not only give milk, but will beat up badly)
లోభివాని నడుగ లాభంబు లేదయా (Similarly, there is no gain asking anything from a miser)
విశ్వదాభిరామ వినుర వేమ.

పాలుపిండాలని కుండ తీసుకొనివెళ్తే పాలివ్వదు సరికదా గొడ్డావు పండ్లూడ తన్నుతుంది. పిసినారిని అడిగితె ఫలితం అలాగే ఉంటుంది.

You need to approach the right person for any work. Approaching the wrong person will not yield any result and also waste lot of your time. Assessing the situation or a person before making a forward move is very important rather than realizing it later only to regret.

ఆక లేల మాను నాశగాక (Won’t get any milk to satisfy your hunger)
లోభివాని నడుగ లాభంబు లేదయా (No point asking a miser for money)
విశ్వదాభిరామ వినుర వేమ.

మేక మెడచన్నులను కుడిచినచో పాలు దొరకని రీతిగానే లోభిని యాచించుట వృథా ప్రయాసము.

To get the desired results, you need to engage with the right people and use the right methods.

పుట్టువేళ నరుడు గిట్టువేళ (When taken birth and when died)
ధనము లెచటి కేగు దా నెచ్చటకినేగు (Doesn’t know where the wealth goes nor where he goes)
విశ్వదాభిరామ వినుర వేమ.

మనిషి పుట్టినపుడు ఏమీ తీసుకొని రాలేదు. తిరిగి గిట్టేటపుడు ఏమీ తీసుకొని పోలేడు. వాడు సంపాదించిన ధనం ఎక్కడికి పోతున్నదో, వాడెక్కడికి పోతున్నాడో తెలియకున్నాడు.

We come into this world empty handed and go back empty handed. Man doesn’t know where their wealth goes and even where they go after death. But still behaves with greed knowing they are just visiting this life, like many other lives they go through.

ద్రవ్య మెవరిసోమ్ము దాచుకొనఁగ (Whose money it is for us to store it)
ప్రాణ మెవరిసొమ్ము పారిపోక నిల్వ (Whose life it is for us to save it)
విశ్వదాభిరామ వినుర వేమ.

ఈ శరీరం తనది కాదని తెలిసికూడా పోషించమడమెందుకు? ధనం చంచలమయిందని తెలిసికూడా దాచుకోడమెందుకు? ప్రాణం పోకుండ నిలబెట్టుకొనుటకు అది తన సొత్తుకాదని తెలియాలి.

There are certain things that we can control, and certain things that we cannot. Our efforts have to be in the areas and direction which we can control. We shouldn’t waste time in focusing on things that we cannot control or crib about it. One can achieve many things by focusing on things that are in their control and sphere of influence.

బుట్టనేని వారు గిట్టనేమి? (How does it matter, if they are born or dead)
బుట్టలోనఁ జెదలు పుట్టవా గిట్టవా? (Is it not in an anthill the termites are born and dead)
విశ్వదాభిరామ వినుర వేమ.

ఒకరికి సహాయపడలేనివారు పుట్టినను చచ్చినను ఒకటియే. పుట్ట లోని చెదపురుగులు పుట్టుట లేదా? చచ్చుట లేదా?

Without serving anybody, the life becomes useless. There must be a purpose to our lives. Our life shouldn’t be like that of millions which are not remembered or recognized.

సాధువృత్తితోడ సమయమందు (If at that time one behaves with a good attitude)
పాదుకొనుచు మనసు పరిపూర్ణ మొందును (Gradually the mind achieves perfection)
విశ్వదాభిరామ వినుర వేమ.

మంచినడవడి గలవాడు సముద్రమునై నను సమయానుకూలముగా దాటగలడు. అతని మనసు నిలకడ గలిగి, క్రమముగా పరిపూర్ణజెందును.

With a good attitude one can achieve anything. Even though there will be some hiccups, good intentions and attitude will let you reach the goals. Gradually it becomes a way of life.

చూడజూడ రుచుల జాడ వేఱు (As you taste you will feel the difference)
పురుషులందు పుణ్యపురుషులు వేఱయా (Amongst the people, good people are different)
విశ్వదాభిరామ వినుర వేమ.

ఉప్పూ కర్పూరం ఒక్కలాగే కనిపిస్తాయి. రుచులు వేరువేరుగా ఉంటాయి. మనుషులందరూ ఒకే విధంగా కనిపించినా, అందులో మంచి వారు వేరు.

Unless we experience the behavior we will not know who is good and who is not. We shouldn’t blindly believe, as all appear good initially. Over a period of time the true character of the person will come out.

మదిని నిల్పి జాతి మమతా విడిచి, (By focusing and not bothering about his community)
కదియుచుండు నతఁడు కలకాలమొకరీతి (Will behave always in the same manner)
విశ్వదాభిరామ వినుర వేమ.

గురువుకడ వినయముగానుండి, తగినట్లు మెప్పించి, మనసు నిల్పి, జాతిమీది ప్రీతి వదలినవాఁడు బ్రతికినంతకాల మొకటే రీతిగా మెలఁగ గలఁడు.

A person who is not distracted by irrelevant things will always succeed. When you are focused on your objectives you get the praise from one and all and such person will be consistently successful.

పసులవన్నె లెన్నొ పాలొకటియె (Whatever is the color of cattle, the milk they give is same color)
పుష్పజాతు లెన్నొ పూజయొక్కటె సుమా (Any number of different flowers you use, the prayer is same)
విశ్వదాభిరామ వినుర వేమ.

నగలెన్నియైనను బంగారమొకటే; పశువు లెన్నిరంగులైనను పాలొకటేరంగు గలదిగా నుండును; పూలతెగ లెన్నియైనను పూజ యొక్కటే.

There is the goal, and there are means to achieve that goal. Focus on the goal and choose the one that suits us, of the many means to achieve that goal.

మధ్యగురుడు గట్టు మంత్రచయము (An average teacher preaches you enchantment)
ఉత్తముండు గట్టు యోగ సామ్రాజ్యంబు (The best teacher makes you realize the value of yoga)
విశ్వదాభిరామ వినుర వేమ.

కల్లబొల్లి మాటలాడెడి దొంగ గురువు కేవల కర్మలపై నాధార పఱుచును. ఒకనాటి మధ్యరకపు గురువు మంత్రోపదేశము చేయును. ఉత్తమ గురువు యోగ సామ్రాజ్యమునే యేలించును.

The quality of teaching, mentoring, guidance or suggestions that you get depends on the quality of the person you rely upon. It’s important to engage with the right person, for the best results. Only quality can deliver quality and if you have one such person, don’t lose them at any cost.

ఉప్పు లవణమండ్రు ఒకటిగాదె (Salt is called lavanam, which means they all are same)
భాషలింతె వేరు పరతత్వ మొక్కటే (Even the languages are different, the abstract philosophy is same)
విశ్వదాభిరామ వినుర వేమ.

కుండను కుంభమంటారు. కొండను పర్వతమంటారు. ఉప్పును లవణ మంటారు. భాషలు వేరైనప్పిటికి పరతత్వం ఒక్కటే.

Different objects are called differently in different languages, but ultimately they all convey the same. It’s the same way, people may look different, they may come from different backgrounds, different ethnicity, etc. but philosophically, they all are same.

దరువ దరువఁ బుట్టు దధి ఘృతంబు (By repeated churning you get ghree from curds)
తలఁప దలఁపఁ బుట్టు తనువున దత్త్వంబు (By repeated thinking you will realize the philosophy)
విశ్వదాభిరామ వినుర వేమ.

తరచినచో చెట్టునుండి నిప్పును, పెరుగు నుండి నెయ్యియు లభించునట్లే, మనసులో తలపగా దలఁపగా తత్వము తెలియును.

We have to try and try to get the results. Repeated efforts will yield the required results from a situation that appears impossible. Using the right tool, right procedure and focused efforts will get the results.

గలుగు సాధుజనుల గన్నయపుడె (You will get when you see the saintly people)
వడిని నీరు నదిని గడు దేటయై యుండు (Like the clean water in the river that is still)
విశ్వదాభిరామ వినుర వేమ.

వడిగల నదిలోని నీరు తేటగా నుండు రీతిని, సాధువులైన వారిని చూడగానే భూమిలో గల పుణ్యములన్నియు లభించుచున్నవి.

Interacting with people can give you worldly knowledge without personally reading all that. Just live in environment rich in knowledge, you can learn a lot by observing, listening, asking people. Something many ignore that environment or ignore the learning.

గలల గాంచు లక్ష్మి గనుటలేదు (The wealth you see in dreams is not available)
ఇలను భోగభాగ్య మితీరు గాదొకో (Even the happiness and wealth on earth is same)
విశ్వదాభిరామ వినుర వేమ.

అలయందు బుడగలు లేచి యంతలో నశించును. కలలో చూచెడి సంపదలు లభించుట లేదు. భూమిపైగల సుఖసంపదలుసైతం మిట్టివే కదా?

Chasing objects and wishes which are going to be temporary is foolishness. If we realize the fact that nothing is permanent in life, then we will live a more practical life rather self punish in a dream chase.

కొండముచ్చు లెల్ల గొలిచినట్లు (And the way all the langurs pray it)
నీతిహీను నొద్ద నిర్భాగ్యు లుండుట (All the useless fellows will spend time with an immoral person)
విశ్వదాభిరామ వినుర వేమ.

నీతి నియమములు లేనివానికడ నీచులుండుట, కోతికి కొత్తగా గుడ్డ కట్టించి కొండముచ్చులు సేవించు విధముగా నుండును.

By knowing who the friends of a person and what his typical day is, we can fairly understand the character of a person. Bad attracts more bad. If we want to progress cleanly in our life, better we be in the company of good and do useful deeds.

సత్యమాడువాని స్వామి యెరుగు (The God knows who speaks the truth)
బెక్కుతిండిబోతు బెండ్లా మెరుంగురా (Wife knows if the husband is foodie)
విశ్వదాభిరామ వినుర వేమ.

లోకములో నబద్ధము చెప్పువానిని గ్రామాధికారియు, నిజము చెప్పువానిని దేవుడును, తిండిపోతును భార్యయు గుర్తింతురు.

There is always somebody in the world who knows your acts of good and bad. It’s foolish to assume that we can do things without the knowledge of anyone. One will face the consequences of their act good or bad. Neither not worry that your good work will go unrecognized nor you can escape unpunished for the bad work.

నీరు పల్ల మెరుగు నిజముగాను (Truly the water knows the level)
తల్లి దానెరుగును దనయుని జన్మంబు (The mother knows the birth of her kid)
విశ్వదాభిరామ వినుర వేమ.

అబద్ధమును నిజమును శివుడును, నీటిని పల్లమును, కొడుకు పుట్టుకను తల్లియు నెఱుంగుదురు.

There is a natural instinct due to which we will know certain things. That’s a god gift to all of us. We need to realize this and use it to our advantage. Our instincts has to be part of our decision making.

ఓడలు మురికితోడ నుండెనేని (Or has unclean body)
అగ్రకులజుడైన నట్టిట్టు పిల్వరు (Will not be respected even he is superior)
విశ్వదాభిరామ వినుర వేమ.

మురికి గుడ్డతోను, మాసిన తలతోను, మురికి దేహముతోను కనపడువాని నెక్కువ కులమువాడైనను మర్యాదగా చూడరు.

People make opinions based on external appearances, not what you really are. Presenting yourself in the right way is important. Also keeping it clean, one feels good, when one feels good, will perform better, and when one performs better, will get rewarded. Thus keeping clean will give good impressions and rewarding too.

ఎనుపగొడ్డు పాల దెంత హితవు (The milk of a buffalo is considered good)
పదుగురాడుమాట పాటింప నిజమయా (What many people tell becomes truth)
విశ్వదాభిరామ వినుర వేమ.

చెట్టుపాలు చేదందురు. బఱ్ఱెపాలు బలేరుచి యందురు. లోకములో పదిమంది చెప్పినమాటయే చెల్లుచున్నది.

What majority practice and believe becomes the truth in the world. We need to break through such mindset to question, understand and thus the real truth prevails. We got to be convinced to do or believe something, not because it has been believed so for many years. Many things could be true and valid at a point of time, but with changing situations these beliefs and practices need to be fine tuned, moderated or changed. That will come only when one tries to understand by questioning.

బప్పు లేని తిండి ఫలములేదు (There is no use of food without the dahl)
అప్పు లేనివాడె యధిక సంపన్నుడు (A person without debts is more rich)
విశ్వదాభిరామ వినుర వేమ.

కూరలో నుప్పు లేకపోవుట రుచికి లోపము, పప్పులేని తిండి ప్రయోజనము లేనిది, అప్పులేనివాడే గొప్ప భాగ్యవంతుడు.

Right ingredients in the right proportion are key for something to taste great. But in spite of using the right ingredients in the right proportion are used, additionally adding one wrong ingredient will spoil the dish. In the same way for a happy and peaceful life, some are required in the right proportions and some shouldn’t be there at all.

పట్టెనేని బిగియ పట్ట వలయు (If catching, catch tight)
బట్టు విడుట కన్న బరగ జచ్చుట మేలు (Better die than leaving after catching)
విశ్వదాభిరామ వినుర వేమా.

ఏ పనికైనను పట్టుదల చూపగూడదు. ఒకసారి చూసి వదలను గూడదు - బిగబట్టవలసినదే. పట్టు వదలుటకంటె ప్రాణము వదలుట మేలు.

There are many ways one can interpret this. Looking at it one way, is if a task, responsibility, project is taken-up, don’t leave it. Once taken-up do it with focus and intensity. It’s futile and useless to take-up something and leave it without completing. As the saying goes, rolling stone gather no moss, a person keeps shifting from one task to another without completing, doesn’t achieve anything and has nothing to show to be proud of. Follow this, either in a task, job, responsibility, relationship, etc.

దినగ దినగ వేము తియ్యనుండు; (By eating again and again even neem could taste sweet)
సాధనమున బనులు సమకూరు ధరలోన (In this world, by practice the works will yield results)
విశ్వదాభిరామ వినుర వేమ.

అనగా ననగా రాగము వృద్ధియగును. తినగా తినగా వేపాకు తియ్యగా నుండును. కాబట్టి ప్రపంచంలో నన్నిపనులును ప్రయత్నముచే కొనసాగుచున్నవి.

Practice is the key to achieve perfection and results. Practice will let us master anything to execute correctly when needed. Practice well ahead of the actual act and thus we execute with skill and perfection and will yield results.

లుర్వి జనుల కెల్ల నుండు తప్పు (Everyone has some fault or the other)
తప్పు లెన్ను వారు తమతప్పు లెరుగరు (People who find faults in others, don’t realize their own faults)
విశ్వదాభిరామ వినుర వేమ.

తప్పు లెంచువారు పలువురు. లోకమందు గల జనులందఱకును తప్పుండనే యున్నది. కాని యితరుల తప్పు లెఱుగునంత సులభము తమ తప్పు గ్రహింపలేరు.

Nobody is perfect in this world. Everyone has some or other fault or deficiency in them. We need to focus on looking at, realizing and understanding our own faults and improve ourselves. Because we cannot change others, but definitely, with effort can change ourselves and improve. Even if somebody points out our faults, take it as constructive criticism to improve ourselves. We must take criticism as a favour somebody is doing us.

ఓగు నేరమెంచు నొరుల గాంచి (But will see and find faults in others)
చక్కిలంబు గాంచి జంతిక నగినట్లు (Like one snack is laughing at the other)
విశ్వదాభిరామ వినుర వేమ.

చక్కిలమును చూచి జంతిక నవ్వినట్లుగా దుష్టుడు తన దగ్గఱ గల పలుదోషములను మఱచి , యితరుల దోషము లెంచును.

We should shed the attitude of finding faults and issues in others, rather we should focus on ourselves. Others and the environment is outside our circle of influence which we cannot control much. We should focus on our problems, issues which is with in our circle of influence that can be addressed.

కాచి యతుకవచ్చు గ్రమముగాను (Slowly by heating we can join them)
మనసు విరిగెనేని మరిచేర్చరాదయా (But if the mind is broken it’s not possible to mend it)
విశ్వదాభిరామ వినుర వేమ.

ఇనుము విరిగిన యెడల రెండుసార్లు మూడుసారులైనను కాచి క్రమముగా నతకవచ్చును. కాని, మనసు విరిగినచో మఱి కుదురుపరచుట కష్టము.

A small story : There were two very best friends. One day they had a fight and broke-up. Some friends got together and made them reconcile and become friends again. But now they are not as good friends as before. For that they explained. Earlier their friendship was like a single thread. It got broken. When others made them friends again, they tied a knot to the broken thread. Now that knot is always in between their friendship. Relationships, once broken cannot be mend again to what it was before. We need to pay utmost care in protecting the relationships by doing a careful balancing act.

తమదు చేటెఱుగని ధరను నరులు (People in this world doesn’t realize how spoilt they are)
తమ్ము జెఱుచువాడు దైవంబు గాదొకో (Don’t realize the God also can spoil them)
విశ్వదాభిరామ వినుర వేమ.

తమ చేటెఱుగక కొంద ఱితరులను చెడగొట్టదలతురు. తమ్ముఁ జెఱుచువాఁడు భగవంతుడు లేడా ?

What we think and do to others will come back to us. If you do good, good will come back. If you do bad, bad will come back. God is always there seeing us and reciprocating our thoughts and actions to us. We somehow forget this and think we are the boss to our life and behave with arrogance.

జిక్కెనేని కీడు సేయరాదు (and in our control, don’t do any harm to him)
పొసగ మేలు చేసి పొమ్మనుటే చాలు (Instead, it’s enough, do something good and leave him)
విశ్వదాభిరామ వినుర వేమ.

చంపదగిననట్టి పగవాడు చేజిక్కినప్పటికిని వానికి చెరుపుచేయరాదు. తగినంత మేలు చేసి పొమ్మనుటే వాని మనసు మార్చు మార్గము.

Deal negative energy with positive energy. Negative thoughts and actions will only take us on a downward spiral. On the positive thoughts and actions will take us towards a fruitful and peaceful future. It is much like a bank balance. Positives are like credit and negatives are like debits. It’s a very difficult attitude to paradon somebody, but it does do amazing things to our life.

పరగ బ్రియము చెప్పి బడలకున్న (By talking interestingly and not working)
నొకరిచేతి సొమ్ము లూరక వచ్చునా (Will you get money from others freely?)
విశ్వదాభిరామ వినుర వేమ.

మాయమాటలు చెప్పి మనసు రంజించి యిచ్చకములాడి శ్రమ పడని యెడల నొకరిచేతి సొమ్ము లూరకరావు.

To get rewarded one has to work. Just by nicely talking of interesting things and entertain people, nobody is going to pay you. They will enjoy for sometime, but will not be paying. Your character comes from what you have achieved in doing work and not from what you talk about nicely.

వెంట దిరుగువాడే వెఱ్ఱివాడు (And roam around with him is a mad fellow)
పిల్లితిన్న కోడి పిలిచిన పలుకునా (A hen eaten by a cat will not respond to your calls)
విశ్వదాభిరామ వినుర వేమ.

పని మాలిన తుచ్చునిచేతికి డబ్బిచ్చి వెంట దిరుగువాఁడే వెఱ్ఱివాఁడు. పిల్లి కడుపులోబడిన కోడి మరల బిలిచినచో పలుకునా?

When we lose senses by the situation, we lose the ability to hear good words from others. We should never become deaf to the good opinions and feedback in any situation whether it’s self created or forced upon us. This attitude will enable us to course correct and go in the right path.

వాన గురెసెనేని వరదపారు (If it rains, you get floods)
వరద కరవు రెండు వరుసలో నెరుగుడీ; (Understand that drought and floods are a sequence)
విశ్వదాభిరామ వినుర వేమ.

వాన కురియనిచో కరవు వచ్చును. కురిసినచో వరద పారును. ఇది వరద కరవులు తత్వమని తెలిసికొనుడు.

The lack of or presence of anything in excess causes problems. Though we cannot control the same in nature, we can and should surely balance our lives without anything in excess either having/doing or not.

పట్టునా జగంబు పట్ట దెపుడు (Very soon the world will have no space from them)
యముని లెక్క రీతి నరుగుచు నుందురు (Thus dying as per God’s calculation is happening)
విశ్వదాభిరామ వినుర వేమ.

పుట్టిన వారందఱు బ్రదికియుండిన యెడల ప్రపంచమే పట్టదు. కాబట్టి యముని లెక్కప్రకారము చనిపోవుట సంభవించుచున్నది.

One of the important lessons we can learn is God destroys in a safe manner what is created. But we humans don’t do that all. We neither destroy nor destroy safely and thus creating a massive problem of garbage that causes so much of environmental damage. The greed must stop somewhere otherwise, we are creating our own destruction.

కానబడ దదెంత ఘనునికైన (Will not be known to anyone however a great one is)
గానబడినమీద గలియెట్లు నడచురా (If they are known ahead, how can the world go on)
విశ్వదాభిరామ వినుర వేమ.

ఎంత గొప్పవానికైనను వాన రాకయు, ప్రాణము పోకయు తెలియ రాదు. అట్లు తెలిసినచో కలియుగ ధర్మము సాగుట దుర్లభము గదా!

By design of God the future is unknown to us. If it is known the life in the world cannot go on peacefully. However, one get enough clues about what’s going to happen in the future, though one doesn’t know when and where they will happen. Thus it’s good to live a disciplined life, pay heed to the clues & be prepared for the future and live the moment without unnecessarily worrying about the future.

నీటబడ్డ చినుకు నీట గలిసె (The raindrop that falls in the water will get mixed up with the water)
ప్రాప్తిగల్గుచోట ఫల మేల తప్పురా (If something is destined for, will not miss getting the results)
విశ్వదాభిరామ వినుర వేమ.

ముత్యపు చిప్పలో పడిన స్వాతివనచినుకు ముత్యముగా మారెను. నీటితోబడిన చినుకు వ్యర్థమై పోయెను. అదృష్టమున్నచోట లాభమేల కలుగకపోవును?

While it matters what you are, it matters more where you are. If one has an environment to transform into something great and give you success, that’s where you want to be. An enabling environment is always be give positive results. If you have to choose, go for one that is an environment that facilitates success. If you are the one creating a organization/culture, ensure it’s an enabling one and results will naturally follow.

అంటనియ్యక శని వెంట దిరుగు (You don’t get success due to the bad fate that chases you)
భూమిక్రొత్తలైన భుక్తులు క్రొత్తలా (Even if the place is new, the food and drinks will not be new)
విశ్వదాభిరామ వినుర వేమ.

ఎన్నిచోట్ల తిరిగి ఏ కష్టములు పడినను సుఖపడనీయక శని వెంబడించుచునే యుండును. భూమి క్రొత్తయైనను తిండితీర్థములు క్రొత్త యగునా ?

Sometimes the results are not commensurate with the efforts we put in and will be so even if the place of execution is changed. We need to analyze and understand what’s contributing to the failures and change those aspects to see the success and results that we want.

కొంచెమయిన నదియు గొదువగాదు (That will not make you small or inferior even a little)
కొండ యద్దమందు గొంచమై యుండదా (Even a big mountain appears small in the mirror)
విశ్వదాభిరామ వినుర వేమ.

తగనిచోట గొప్పవారమని చెప్పుకొనరాదు. తగ్గియుండుట వలన లోపమురాదు. అద్దములో కొండ చిన్నగా నగపడదా ?

There will be times and places you have to be humble and that will not take away your glory even a bit. When you know your strengths you need not worry of not able to exhibit them, as ultimately the results will speak for themselves. We need to understand that big and small are relative that can change with situations and times, but what we are will always remain the same.

కాల మొక్కరీతి గడపవలయు (And behave as per the times and new place)
విజయు డిమ్ముదప్పి విరటుని కొల్వడా (When lost, didn’t Arjun serve Virat)
విశ్వదాభిరామ వినుర వేమ.

స్థానము తప్పి వచ్చినపు డలవాట్లన్నియు మానుకొని కాలమొక విధముగా గడపవలయును. వీలు తప్పినపు డర్జును నంతవాఁడు సైతము విరటుని సేవ జేయలేదా?

There will be times that will not favour us and either we will lose or will be displaced from our comfort zone. We have to accept the same and have to embrace the new place and new times. Every twist and turn in our life has a purpose and we just accept, mend ourselves and move on.

ధర్మరాజుదెచ్చి తగనిచోట (It made Dharmaraju, at an inapropriate place)
గంకుభట్లజేసే గటగటా దైవంబు (As Kankubhattu by the God)
విశ్వదాభిరామ వినుర వేమ.

తన పాప ఫల మెట్టివానికైనను ననుభవింపక తప్పదు. అయ్యో ధర్మరాజువంటి వానిని తగనిచోట కంకుభట్టుగా దైవము మర్చి వదలె గదా!

Nobody can change the fate and there will be times, nobody can overcome what’s meant for us. We have to accept and play to the designs of God with patience and will get relief based on your good deeds.

పిల్లకోతిఫౌజు కొల్లపెట్టె (Was destroyed by the army of small monkeys)
జేటుకాల మయిన జెరుప నల్పుడె చాలు (When you get bad time even inferior people can harm you)
విశ్వదాభిరామ వినుర వేమ.

లక్ష్మీదేవి కావసమైన లంకను తుదకు పిల్లకోతుల సైన్యము దోచెను. చెడ్డకాలము వచ్చినపుడు చెడగొట్టుట కల్పులే చాలుదురు.

When we are in bad situation even people inferior to us can defeat or harm us. And that bad situation can come either due to our bad deeds or being unprepared for such a situation. There is saying “you win the war during the peacetime”. This only tells us that how well we are prepared during good times, that easily we can face the bad times.

బక్క కుక్క కరచి బాధచేయు (Even a lean dog can bite it and cause pain)
బలిమిలేని వేళ బంతంబు చెల్లదు (When have no energy, why wage a war)
విశ్వదాభిరామ వినుర వేమ.

చిక్కి ఉన్నప్పుడు సింహాన్నైనా బక్క కుక్క కరిచి బాధిస్తుంది. బలం లేని సమయంలో పంతాలకు పోరాదు.

Before taking up any task, we need to understand our situation. It’s good to approach anything from a position of strength and not from a position of weakness. There will be times we have to accept the situation and lie low for an opportune time. We have to understand and accept that life will have ups and downs.

పరమలోభులైన పాపులకును (The misers who are sinners)
ఉసురు తప్ప కంటు నుండేలు దెబ్బగా (Will suffer badly from the curses)
విశ్వదాభిరామ వినుర వేమ.

మొదట ఇచ్చెదమని యాశ చెప్పి, కడపట లేదను పిసినిగొట్టు పాపులకు వింటేలుదెబ్బవలె నుసురు కొట్టుకొని తీరును.

We should make a promise only if we can and want to fulfill it. Giving a word and then breaking it is a bigger sin than not giving a word at all. We often do this with kids and others, promising something but not paying attention to fulfill it. This develops a wrong notion in them. We got to think before talking, especially not to say something in an emotional frame of mind.

జచ్చుగాని యీవి సాగనీడు (He will rather die, but will not allow to donate)
కల్పతరువు క్రింద గచ్ఛ చెట్టున్నట్లు (Like a bush shrub around kalpataru tree, preventing people to reach)
విశ్వదాభిరామ వినుర వేమ.

దాత వద్ద లోభివుంటే చావనైనా చస్తాడు గాని దానం సాగనీయడు. గచ్చపొద వున్న కల్పవృక్షం నీడకు ఎవరూ చేరుకోజాలరు.

When you are in the company of bad people you will not be able to do any good, as they will be a big obstruction. Much like you cannot reach a tree full of fruits, if it is surrounded by thorn bushes. Thus being in or creating an enabling environment around you is very important.

తట్టువడక మదిని తన్నుకోక (Without blinking an eye and not having a change of mind)
తనదిగా దనుకొని తా బెట్టునదె పెట్టు (Thinking it’s their responsibility and giving is great help)
విశ్వదాభిరామ వినుర వేమ.

చూడగానే లేదనక, యడ్డుమాట లాడక, జంకక, సందేహింపక, తనది కాదని తలచి యిచ్చినదే యీవి.

Help is help when it is given at the right moment, without someone asking for it, without any expectations in return and not talking about it. Achieving that state is not easy and not impossible also. We just need to develop such an attitude.

తాను దినక లెస్స దాచుకొనగ (By not utilizing for self, what’s the use of storing it hidden)
తేనెటీగ గూర్చి తెరువరి కియ్యదా (Is it not that honey bee accumulates and gives to others)
విశ్వదాభిరామ వినుర వేమ.

తేనెటీగ తాఁ గూడబెట్టి దారిని పోవువాని కిచ్చినట్లుగా లోభివాడు తాఁ గూడఁబెట్టిన ధనము నొరులకీయక తా ననుభవింపక చచ్చును.

Earn to use for self or do something good for others, rather accumulate and give to somebody else who gets easy money. Let’s enjoy the fruits of our hard work or have it benefit somebody else that gives us satisfaction. This will eliminate most of the issues in the world, as Gandhiji said, “the world has enough for our need, but not our greed”. Because of this greed, we are destroying the world, knowing fully we are just temporary in the world.

కాశీకరుగ బంది గజము కాదు (After going to Kasi a pig cannot become an elephant)
వేరుజాతివాడు విప్రుండు కాడు (Other caste person can never become a Brahmin)
విశ్వదాభిరామ వినుర వేమ.

కొంకణము పోయినను కుక్క సింహము కాబోదు. కాశికి పోయినను పంది యేనుఁగు కాజాలదు. ఇతరజాతి వాడేన్నంటికిని బ్రాహ్మణుడు కాలేడు.

You are what you are. Certain aspects of ours cannot be changed. Certain aspects of our identity that we get with birth cannot be changed. Accept it. But there are many other things of ours can be changed, developed and utilized. We must focus on what we can change and not on what we can’t.

శ్వానమాక్రమించు సామ్యముగను (Is taken over by the dog, like a proverb)
వైశ్యవరునిసొమ్ము వసుధ నీచుల కబ్బు (The business man’s wealth goes to the underlings)
విశ్వదాభిరామ వినుర వేమ.

తవిటికిబోగా బియ్యపుగంప కుక్క ముట్టుకున్నట్లుగా, వైశ్యుని సొమ్ము నీచులపాలగును.

There are always people on the prowl to take over what we have. Thinking we are safe is a mirage. We got to guard ourselves from the elements who wants to steal in a very careful manner. Not to trust anyone and follow the best practices. Never live with an assumption, “nothing will happen to me”. Be aware, be planned & be prepared.

వాడు దాతయౌనె వసుధలోన (In the world he will never become a donor)
ఆవురు దర్భ యౌనె యబ్ధిలో ముంచిన (Even if you immerse in a sea normal grass will not become sacred)
విశ్వదాభిరామ వినుర వేమ.

సముద్రములో ముంచబడినప్పటికి నవురుగడ్డి దర్భ కాజాలనట్లే డతకానివా డెంత వేడినను దాతగా మారజాలడు.

The basic nature of a person is never going to change. We only have to work around that on the other positives of that person or object and thus they become useful.

కొండ లన్ని బిండి గొట్టవచ్చు (We can convert mountains into powder)
కఠినచిత్తు మనసు కరిగింపగారాదు (We cannot change the mind of hardhearted person)
విశ్వదాభిరామ వినుర వేమ.

ఱాతిగుండు పగులగొట్ట వచ్చును. కొండలన్నియు పిండి చేయవచ్చును. కాని నిర్దయుని మనసు కరిగింపరాదు.

We can overcome many tough physical challenges but not when we have to deal with tough minds. Mending a person who is adamant, merciless or hard hearted is very difficult as they are what they are due to some incidents in their life. To deal with such people we need to understand the circumstances that made them so and approach them with empathy and sensitivity in a non-confrontational manner.

నిలిపి చూడచూడ నిలుచుగాక (By focusing and seeing we get the concentration)
బాహ్యమందు శివుని భావింప నిలుచునా (If you keep God out of you will not get the result)
విశ్వదాభిరామ వినుర వేమ.

పరమాత్మను హృదయంలో నిలుపుకొని చూస్తే గురి కుదురుతుంది. బాహ్యంలో చూస్తే గురి కుదరదు. ఫలితం సూన్యం.

If you fill god in your heart and see you can focus on your goals. Otherwise you cannot focus. Will not achieve the results. Focus and concentration on the work and commitment will give results. If we are distracted and not focus we will not get the results.

వసుధలోన జాల వార్త కెక్కు (Becomes a news all over the world)
బేదవాని యింట బెండ్లయిన నెరుగరు (Nobody knows the wedding happening in a poor man’s house)
విశ్వదాభిరామ వినుర వేమ.

ధనవంతుని పుండు అతని భాధ ప్రపంచానికి వార్త అవుతుంది. పేదవాని యింట్లో పెండ్లి జరుగుతున్నా ఎవరూ పట్టించుకోరు. ప్రచారానికి ధనమే మూలం.

Talking about irrelevant things has become the norm these days, either in main media or social media. We must come out of such practice and pay attention to serious aspects. While the life on planet earth is threatening due to global warming and man made pollutants, we are fighting amongst the nations to prove who is strong. How does it matter who is strong, when all of us can be wiped out. Focusing on relevant and important matters which has long term impact is necessary and need of the hour.

భయమువేళజూడు బంటుతనము (When in fear look at the person’s courage)
పేదవేళ జూడు పెండ్లాము గుణమును (When in poverty look at the wife’s character)
విశ్వదాభిరామ వినుర వేమ.

కష్టము వచ్చినపుడు బంధువు లవమానింతురు. భయపడినపుడు సాహసము పుట్టదు. బీదరికములో పెండ్లాము నిరాకరించును. ఇది సహజము.

What we and family are will be clear when we are in adverse situation. That’s the time we need to exhibit courage or character instead of feeling down with sadness or disappointment. In such situations, we need to keep our calm and focus on going forward with hope, commitment and clarity.

వేరేపోవువాడు వెర్రివాడు (The one who goes separate is a mad fellow)
కుక్కతోకబట్టి గోదావరీదునా (Can you cross river Godavari with the support of a dog’s tail)
విశ్వదాభిరామ వినుర వేమ.

పెండ్లాము మాటలు నమ్మి యన్నదమ్ములను వదిలిపెట్టి వేఱు కాపురము పెట్టువాడు వెఱ్ఱివాడు, కుక్కతోక నాధారము చేసికొని గోదావరి నీదవచ్చునా !

One should be strong not to get influenced by others words, rather analyze the situation objectively and act on their own. Taking the word and support from the right people is very important and we should be wise enough to determine who is wise.

సుతుల కాలమందు సుఖమునందు (But is comfortable when her children grows up and earning)
కలిమి లేమి రెండు గల వెంతవారికి (Ups and downs are part of life for everyone)
విశ్వదాభిరామ వినుర వేమ.

మగఁడు సంపాదించి పెట్టు సమయములో కష్టపడిన స్త్రీ తన కొడుకులు పెరిగి పెద్దవారైనవేళ సుఖపడుచున్నది. ఎంతవారికిని ధనము దారిద్ర్యమను రెండు దశలు తప్పవు.

We have to accept the fact that everyone will have good days and bad days. However what is good and what is bad could vary from person to person. So the mantra is be prepared for the worst when things are going well and for the good when things are looking bad.

కంటిలోని నలుసు కాలిముల్లు (The particulate in the eye, the thorn in the leg)
ఇంటిలోని పోరు నింతింతగాదాయ (The fighting in the house, are not short timed)
విశ్వదాభిరామ వినుర వేమ.

చెప్పులో ఱాయియు, చెవిలో జోరీగయు, కంటిలో నలుసును, కాలి ముల్లును, ఇంటిలోని జగడమును కొంచెములో మానక మిగుల బాధించును.

Certain irritations will not go off easily. We have to focus and resolve the issue. Assuming it will go by itself and not doing anything will only increase the hurt. Only our efforts will get us out of those situations.

పుట్టనేమి వాడు గిట్టనేమి (How does it matter, if he is born or dies)
పుట్టలోన చెదలు పుట్టదా గిట్టదా (Much like the white ants in the mound are born and die)
విశ్వదాభిరామ వినుర వేమ.

పుట్టలో చెదలు పుడుతుంది, చస్తుంది. అదే విధంగా కనిపెంచిన తల్లిదండ్రులు మీద కనికరం లేని కొడుకు పుట్టి లాభం లేదు, చచ్చి నష్టం లేదు.

Having born, our life must have a purpose. We should be remembered for the good whatever we could do. It shouldn’t be like who cares whether you are there are not. We have several examples of like, all alone Saalumarada Thimakka, who planted 384 banyan trees covering four KM or the Dashrath Manjhi, who single handedly made a road thru a mountain. It’s not they had resources, they had the will and made a purpose of their existence.

దనకు గల్గెనేని దైవమేల? (The person who has everything forgets the God)
తనకు దైవమునకు దగులాట మెట్టిదో (What’s the relationship between the person and God)
విశ్వదాభిరామ వినుర వేమ.

తనకు లేనపుడు దేవుని తిట్టును, ఉన్నప్పుడు దేవుని మఱచును, ఇట్టి మనుష్యనకును దేవునకును సంభందమేమో కదా!

Any relationship needs engagement in all the situations. Only then it will grow strong and bears into something fruitful. A true friend is the one who is with you when things are good as well as when they are bad. And that will need an equal commitment and demonstration from you also.

ఒడలిగుణము వేరె యోజ వేరె (The personality is different, the thinking is different)
ఎట్టుగల్గు ముక్తి యీలాగు తానుండ (How does such person will get liberation)
విశ్వదాభిరామ వినుర వేమ.

తాను పైకి మాటలాడున దొకటి, మనసులోనున్న దింకొకటి. తన గుణమొకటి, యోచన వేఱొకటి. ఇట్టి వానికి మోక్షమెట్లు కలుగును?

There should be consistency between what person thinks, talks, does and preaches. The moment there is disconnect between any of them, will lose the respect of them. Such consistency has to be maintained in all the situations, which is difficult, but not impossible.

మంచివాని వలెను మనజు డుండు (The man displays to be a good person)
ఇతరు లెరుగుకున్న ఈశ్వరు డెరుగుడ (If others doesn’t know, will not God know that)
విశ్వదాభిరామ వినుర వేమ.

పైకి మంచివాడిగా నటిస్తూ మనస్సులో చెడుగా ఆలోచించే మనిషిని గురించి యితరులకు తెలియక పోవచ్చుగాని, దేవుడికి తెలియకుండా ఉంటుందా?

By doing bad things without others knowing, we could make others look at us good person, but we can’t escape from the eye of the God. We should focus in being good not in how we portray to others but also in our thoughts and actions. We will never escape from our bad deeds.

పొసగ స్వామిజూచి మ్రొక్కడతడు (But will not pray to the God there)
కుక్క యిల్లుసొచ్చి కుండలు వెదుకదా (Like the dog looks for food in the pots when broke into a house)
విశ్వదాభిరామ వినుర వేమ.

ఇంట బ్రవేశించిన కుక్క కుండలు వెదకునట్లే, గుడికి వచ్చియు దొంగ కొంగులనున్న ధనముకై వెదకును, కాని , దేవునకు మ్రొక్కఁడు.

Sometimes we go to a place and too focused on our work, but won’t bother to pay attention to what’s popular there. You live in an area, but never pay attention to learn about the importance of that place. Knowing and seeing the places of importance in a visit to an area is also important other than the work.

గట్టగానే ముక్తి గలుగబోదు (You don’t get liberation)
తలలు బోడులైన తలపులు బోడులా (By shaving your head, are you shaving your bad thoughts)
విశ్వదాభిరామ వినుర వేమ.

వేషభాషలు నేర్చుకొని, కావిగుడ్డలు కట్టినంత మాత్రమున మోక్షము రాదు. తలలు బోడులైన తలపులు బోడులగునా ?

The change has to be internal not just external. By making some visible and superficial changes, nothing can be achieved. The changes have to be true, committed and real. It’s only then the world will believe you and you can achieve the results.

భావమిచ్చి మెచ్చు బరమలబ్ధు (A miser gets appreciated with full support)
పంది బురదమెచ్చు బన్నీరు మెచ్చునా (A pig will appreciate sludge and not perfume)
విశ్వదాభిరామ వినుర వేమ.

మూఢుని మూఢుడు మెచ్చును. అజ్ఞాని లోభిని మెచ్చును. పంది యెప్పుడును బురదనే మెచ్చునుగాని పన్నీరు మెచ్చునా?

We look at the world and appreciate it from our perspective. Based on how and what people are appreciating things around, we can understand and guess what that person is. We need to be open to change our perspectives based on situations and not live in a fixed mind set.

దెట్టులుండు జ్ఞాన మట్టులుండు (Stays calm, the same way the knowledge)
దెలిసినట్టివారి దేహంబులందును (Lives fruitfully in the bodies of intelligent)
విశ్వదాభిరామ వినుర వేమ.

గాజుబుడ్డి లోపల మేవిధముగా నిలకడగలిగి వెలుగునో తెలివిగలవారి దేహములందు జ్ఞాన మా విధముగా బ్రకాశించును.

For anybody or anything to flourish, it needs a right and suitable environment and you will see stable and fruitful results. For ourselves and others we have to create a right enabling environment and thus can shine with expected results.

మృగముకంటె చెడుగు మూర్ఖుడగును; (The fool is worse than an animal)
మృగముకన్న గుణము మూర్ఖునకున్నదా ? (The fool doesn’t have as much good nature as an animal)
విశ్వదాభిరామ వినుర వేమ.

మృగము మృగమని పశువుల పేరును తిట్టుటయేకాని యంతకంటే మూర్ఖుడే నీచుడు. మృగముకున్న గుణమైనను మూఢునకు లేదు.

One has to be careful in criticizing or abusing someone, even if you consider them to be inferior to you. There is a good angle in everyone and we need to recognize and utilize that rather harp on the bad aspects. As we also carry both bad and good angles within us.

పనికి వీలుపడును బాగుగాను; (That will do the work, stopping the leakage)
కూలబడిన నరుడు కుదురుట యరుదయా (But it’s difficult to fix a spoilt man)
విశ్వదాభిరామ వినుర వేమ.

చిల్లికుండకు గుడ్డపేలిక పెట్టి పని జరుపుకోవచ్చును. కానీ చెడి పోయిన వానిని బాగుపరుచుట కష్టము.

Some damages can be fixed, but some damages are irreversible, which you cannot fixed. It’s better that we take the approach of “prevention is better than cure”, as we cannot cure certain things. Being proactive in avoiding problems is the best way to live.

అవని తీర్థయాత్రలందు లేదు (Not even by doing pilgrimages)
ఒడలు శుద్ధిచేసి ఒడయని చూడరా (Purify your body and soul and then see the God within)
విశ్వదాభిరామ వినుర వేమ.

అడవిలో తిరిగినా, ఆకాశంలో చూచినా, తీర్థయాత్రలు చేసినా శివుడు దొరకడు. శరీరాన్ని మనస్సును శుద్ధిచేసి అందులోనే పరమాత్మను చూడాలి.

See within for the peace with focus and concentration you will find solutions to all the problems. Our purity in thoughts and actions we can see the blessings of God and can feel the divinity. Help others without any expectations, God will take care of you.

బ్రహ్మమయుడు ముక్తి బడయగోరు (An intellectual seeks liberation)
జిహ్వరుచులచేత జీవుండు చెడునయా (Lacking control on mind and slave to body will get spoiled)
విశ్వదాభిరామ వినుర వేమ.

మనస్సును నిలకడగా నిలిపి ఆనందపరవశుడై బ్రహ్మజ్ఞాని ముక్తిని కోరుకుంటాడు. ఇంద్రియాలకు వశుడై మనస్సును నిలబెట్టుకోలేక పోవడం వలన మనిషి చెడిపోతాడు.

Focus and concentration and working with a happy mind will get you the results. By getting distracted with pleasures will spoil the person and can’t achieve anything. Just keep doing your work with firm mind and not worry about immediate rewards. You will get the benefit in the long run.

కన్నవారి కంటే ఘనులు లేరు (There is nobody greater than your parents)
ఎన్న గురువు కంటే ఎక్కువ లేరయా (Similarly, nobody is greater than the teacher/mentor)
విశ్వదాభిరామ వినుర వేమ.

దానాలలోకెల్లా అన్నదానం గొప్పది. తల్లిదండ్రుల కంటే గొప్పవారు లేరు. అలాగే గురువును మించిన వారెవరు లేరు.

We are nobody without parents and teachers. We will have to understand and respect the pains parents take in bringing us up. And throughout of our life we will encounter people who teach us something or the other. We are blessed with such people who help in carving our life. And in return we must perform our social obligation towards the needy, giving food, clothes, education.

మొప్పెతోడ మైత్రి మొదలే రోత (Friendship with bad guys is not good)
తప్పు బలుకరోత తాకట్టిడిన రోత (Talking wrong is not good, to pledge items is not good)
విశ్వదాభిరామ వినుర వేమ.

హరిహరాదులకు కూడ అప్పు చేయడం రోటా. తప్పు మాట్లాడ్డం రోత. తాకట్టు పెట్టడం రోటా.

Leading a life with we have and earn is the most satisfying. To borrow or get money by pledging will only take us on the downward path as there is no end to the wanting of needs. Compounded by being in the wrong company the downfall will be faster. The thoughts we keep and the company we have around determines our path in life. Be always good and be peaceful.

తప్పులేని వాడు ధరను లేడు (There is no person in the world who doesn’t make mistakes)
గొప్పలేని బుద్ధి కొంచెమై పోవురా (Wisdom without humbleness will diminish)
విశ్వదాభిరామ వినుర వేమ.

అప్పుచేయనివాడే గొప్ప సంపదగలవాడు. తప్పుచేయని వాడు లోకంలో లేడు. అలాగే గొప్పతనం లేని తెలివి కొంచెమై పోతుంది.

Wealth and wisdom come by being practical. By having contentment in life, by being humble in our nature and by being practical towards life will give you peace and happiness. The moment we deviate from such thinking, anxiety, greed and fear will take over our lives which is a recipe for disaster.

బహుళదుఃఖములను బాధపడును (Suffers from great sorrows)
పరసుఖంబు నొంది బ్రతుకంగా నేరడు (Not understanding to live leaving heavenly welfares)
విశ్వదాభిరామ వినుర వేమ.

ఐహిక (ఈ లోక) సంబంధమైన అల్పసుఖాలకు ఆశపడడంవల్ల అవి దుఃఖాన్ని కలుగచేస్తాయి; బాధనుండి విముక్తిని కలుగచేయలేవు. పరసుఖాన్ని ఆశించడంవల్ల బాధా విముక్తుడవుతాడు. ఇది జీవిత పరమార్థమని తెలుసుకోలేక పోతున్నాడు.

Aspiring for the earthly mean pleasures will cause sorrows and will not free from difficulties. Will get freed by aspiring for the heavenly welfares. Not realizing that this is the life’s secret.

నిశ్చలముగా భక్తి నిలిపె నేనీ (If you focus quietly with devotion)
సర్వముక్తుడౌను సర్వంబు తానౌను (Will achieve liberation and will see himself in everything)
విశ్వదాభిరామ వినుర వేమ.

శరీరాన్ని మనస్సును నిశ్చలంగా యోగసిద్ధిలో నిలిపినపుడు మాత్రమే ముక్తి లభిస్తుంది. అందరిలో తనను, తనలో అందర్నీ చూడగలడు.

Seeing God means finding solutions to our problems. We often underestimate our capability. A calm mind with focus on the situation will help us sail through easily. By not giving up and being firm to find a solution, God will show us a way.

తల్లి వంకవారు తగినపాటి (Relatives from mother side are kept at arm’s distance)
తండ్రి వంకవారు దాయాదు లైరయ (Relatives from father side become enemies)
విశ్వదాభిరామ వినుర వేమ.

భార్యవైపు వారు ఆత్మీయులౌతారు. తలివైపువారు అంతంత మాత్రమే. తండ్రివైపు వారు పగవారౌతారు.

We somehow forget relatives are very important in our life. Blindly categorizing the relatives based on how they are related is a wrong approach. We must treat all as equal and with respect. A positive vibe from us towards anybody will give us immense benefit and in return we get only positive vibes. That’s how the relationships grow.

తల్లి తండ్రి మాయ తాను మాయ (Parents & they themselves are an imaginary existence)
తెలియ నీదు మాయ దీనిల్లు పాడాయ (The imaginary existence will not let you know anything, because of our bodily presence)
విశ్వదాభిరామ వినుర వేమా.

తెలిసినవారికి భార్యాపిల్లలు, అన్నదమ్ములు, తల్లిదండ్రులు, చివరికి తాను కూడా మాయే. ఈ శరీరం పాడుగాను, ఈ మాయ ఏమీ తెలుసుకోనియ్యదు.

For people who understand, they know, wife/kids, brothers/sisters, parents, finally they themselves are an imaginary existence. Because of our bodily presence the imaginary existence will not let you know anything. And we take all this as real and destruct our peace by being greedy and craving for materialistic pleasures.

చూపు నిలుపకున్న సుఖములేదు (There is no happiness without focus)
మనసు నిలుపకున్న మరి ముక్తి లేదయా (There is no liberation without mental concentration)
విశ్వదాభిరామ వినుర వేమా.

ఆశ కంటే దుఃఖం వేరే లేదు. చూపు నిలిపితే సుఖం లభిస్తుంది. మనసు నిలిపితే ముక్తి లభిస్తుంది. అంటే మనస్సులోని కోరికలు అదుపులో ఉంచకుండా ముక్తి దొరకదు.

With focus and mental concentration you get happiness and results. Unless you control your desires & distractions you won’t get results. Desires only make you go on negative paths which in turn brings only sadness.

తిరుగుచుందురు భ్రమ త్రిప్పలేక (Human keeps roaming with illusion)
మురికిభాండమందు ముసరు నీగల భంగి (The way flies assemble on a dirty vessel for food)
విశ్వదాభిరామ వినుర వేమ.

మురికి కుండలోని తిండికోసం ఈగలు ముసురుకొన్నట్లు ఆయుస్సు ఉన్నన్ని దినాలు మనిషి ఆశతో తిరుగుతూ ఉంటాడు. భ్రాంతిని వదలలేడు.

For some it’s clear their purpose of life as God gives them a talent, which they are aware of utilizing it with productive purpose. For most they have to find out their purpose and live a fulfilling life. It’s important that we live with a purpose rather than wasting a human life. If you look in the nature, each living being has a purpose and we need to find ours and live for that.

ముక్తుడైనగాని మునియుఁగాడు (Unless bonds are broken, one cannot become a sage)
మునియునైతే గాని మొగంబులుడుగవు (When a person becomes a sage, will lose craze for desires)
విశ్వదాభిరామ వినుర వేమ.

ఆశ లుడిగేతే బంధాలు తొలగిపోతాయి. బంధాలు తొలగితే ముని అవుతాడు. ముని అయిన వానికి మొహం తొలగిపోతుంది.

Craze for anything is bad. One should lose craze for anything. Once the craze for the desires overwhelm, you lose the focus. Concentrate like a sage on any work. Craze is the biggest distraction that we need to achieve the goals in life.

మంటిలోన దాచు మంకుజీవి (Like a mad person saves it in the ground)
కొండబోడు వెంట గుల్లకా సైనను (Doesn’t realize, after death cannot carry even a paise)
విశ్వదాభిరామ వినుర వేమ.

తాను సంపాదించిన ఇంటిలోని ధనాన్ని తనదని అనుకుంటూ భూమిలో దాచిపెడతాడు. తాను చనిపోతూ తనవెంట చిల్లిగవ్వ కూడా రాదని తెలుసుకోడు.

One has to be practical with the wealth they earn. Ultimately just earning without enjoying with or not utilizing it for the right purpose is meaningless. That too after knowing what’s permanent is our good deeds and nothing else. We come empty handed and go empty handed.

వెర్రి మనుజుడేల వెదకు శివుని (It’s crazy to search for the God)
ఇంద్రియముల రోసి ఈశుని జూడరా (Keep a control on them and then can see the God)
విశ్వదాభిరామ వినుర వేమ.

ఇంద్రియాలు లాగుతూ ఉంటే వెర్రిమనిషి శివుని కోసం వెతకడం వీలుకాదు. ఇంద్రియాలను అదుపులో ఉంచుకొని శివుణ్ణి చూడాలి.

When one is fully immersed in luxurious and materialistic life one will not see the spiritual part of life. One has to lead a balanced life. Only that will provide a way to lead a purposeful life.

కరుణ గనునె వట్టి గాసి గాక (Will not get the blessings)
సుఖము వచ్చువేళ చూడంగ నొల్లరు (As you don’t see God while enjoying life)
విశ్వదాభిరామ వినుర వేమా.

కష్టం వచ్చినపుడు శివుని తలచి, సుఖపడేటప్పుడు దైవాన్ని తలచకుండా ఉంటే ఈశ్వరుడు కరుణించడు. సుఖ దుఃఖాలకు అతీతంగా మనస్సును నిలపాలి.

God will not bless those remember him only during difficulties and not when they are enjoying life. One has to focus on god irrespective of difficult or happy times.

వంటకంబు నీటి వాంఛ లుడిగి (Not taking food/water and controlling the desires)
ఒంటినున్న యంత ఒదవునా తత్వంబు (And staying alone one cannot obtain philosophical wisdom)
విశ్వదాభిరామ వినుర వేమ.

ఇల్లు విడిచి, భార్యను వదలి, కామానికి గొళ్ళెం వేసి, తిండి నీళ్లు మాని ఒంటరిగా ఉన్నంత మాత్రాన తత్త్వం అలవడదు.

By symbolic gestures, one will not gain anything. One must work hard and pay attention to the process of gaining knowledge. A superficial personality may get respect temporarily, but that will fizzle in real tough situations. The embarrassment caused due to this lack of depth is more hurting than the enjoyment gained thru temporary superficial respect.

కన్నదేమి నరుడు గ్రాసమునకు (Man has not seen even mouthful of food (no use))
తన్నులోన జూడ తమమెల్ల వీడును (By seeing within himself, can get rid of ignorance)
విశ్వదాభిరామ వినుర వేమ.

ఉన్నచోటు విడిచి తీర్థయాత్రలు చేసినంత మాత్రాన ఉపయోగం లేదు. తనలో తాను చూచుకొన్నట్లయితే అజ్ఞానం తొలగిపోతుంది.

Some people feel that they will be happy when they go to distant places imagining them to be heaven. These people fail to see what’s good in their current place. Every place has good things and bad things. We should see the good in every place and benefit from it.

హీను డవగుణంబు మానలేదు (The bad person cannot get rid of his bad nature)
బొగ్గు పాలగడుగ పోవునా మలినంబు (By washing coal with milk, will it get rid of it’s color?)
విశ్వదాభిరామ వినుర వేమ.

పాలతో కడిగినంత మాత్రాన బొగ్గుకున్న నలుపు పోనీ విధంగా ఎంత చదివినా, ఎన్ని నేర్చినా హీనుడు తన నీచ గుణాలు మానడు.

If we polish a stone which is not a diamond, will never get a shine like a diamond. Can you teach an elephant to climb trees? However, we must realize every person or every object has a purpose and if we can understand the strength of that person or object we can realize the potential fruitfully.

మృతిని గెలువలేని యెరుకలేల (What’s the use of awareness when you cannot win over death)
దొంగరీతిగాక దొరకునా మోక్షంబు (You cannot get Nirvana, through any number of births)
విశ్వదాభిరామ వినుర వేమ.

ఎన్ని శరీరాలైన చావును తప్పించుకోలేవు. చావును గెలవలేని యెరుక వృథా! దొంగ ఇంటిలో దూరి వస్తూ వున్నట్లు జీవుడు పుడుతూ గెడుతూ ఉంటాడు. మోక్షం మాత్రం దొరకదు.

You cannot win over things that you have no control on. You cannot achieve anything by chasing things which you cannot control. Instead, focus on what you can influence and achieve. We must accept this reality and lead a practical life focusing on what have control on.

యెరుక నెరుగ నెవని కెరుక లేదు (Still people don’t realise that they need to have awareness)
యెరుక సాటి యెరుక యెరుకయే తత్వంబు (The only thing great is awareness about awareness, that’s philosophy)
విశ్వదాభిరామ వినుర వేమ.

ఎరుకకు మించిన సుఖం ఏ లోకంలోనూ లేదు. అయినా ఆ యెరుకను తెలుసుకోవాలనే ఆలోచన ఎవరికీ లేదు. ఎరుకకు సాటి యెరుక యెరుకయే. అదే తత్వం.

It’s often said, knowing the problem is half solved. Awareness of our situation, our strengths, weaknesses etc. is the greatest asset and so once people are aware, they can deal with them effectively. Being aware of themselves is very important. Philosophically, people are not even aware of the power of awareness.

చచ్చి పుట్టుచుండు సహజముగను (Naturally keep dying and taking rebirth)
ఎరుక మరచుచోటు నెరుగుట బ్రహ్మంబు (Not realizing only at God, we even forget awareness)
విశ్వదాభిరామ వినుర వేమ.

బ్రహ్మం గూర్చి ఎరుక లేనివాడు అనేక జన్మలు చస్తూ పుడుతూ ఉంటాడు. ఎరుకను కూడా మరచిపోయే చోటు ఒకటుంది. అదియే బ్రహ్మం.

We go about in our routine not being aware of awareness as if that is the natural way of living without realizing that only at God we can forget about awareness. We can make any attempts at a task, but without being aware of the reality of the situation, our capability we cannot succeed.

ఒడయడైన ముక్తి బడయ లేడు (Even God can’t get liberation)
తడక బిర్రుబెట్ట తలుపుతో సరియౌనె (Putting sticks together will not make it a door)
విశ్వదాభిరామ వినుర వేమ.

ఒళ్ళంతా బూడిద పూసుకొని జడలు ధరించిన మాత్రాన ప్రభువు కైనా ముక్తి రాదు. ఇంటి జాగ్రత్త కోసం పుల్లలు తడికె బిగించినంత మాత్రాన అది తలుపు కాదు. బాహ్య వేషాలవల్ల ముక్తిరాదు.

Superficial acts won’t get any results. You can’t pass exams by praying to gods. You need to work hard towards that. Symbolic gestures are of no use.

దాన గుణము లేక దాత యగునె (Without the nature of giving, will he be a donor)
ఎనుము గొప్పదైన ఏనుగు బోలునా (However big a buffalo, will it be equal to an elephant)
విశ్వదాభిరామ వినుర వేమ.

ఎత్తు లావూ ఉండి, గడ్డం పొడుగ్గా ఉన్నంత మాత్రాన దాన గుణం లేకుండా దాత కాలేడు. వేషాన్ని బట్టి దాత గుణం నిర్ణయించలేము. ఎంత పెద్ద గేదె అయినా ఏనుగుతో సమానం కాదు. గేదె మూర్ఖమైనది, ఏనుగు తెలివి గలది.

To be something, you need to have relevant qualities, skills and tools. One should have the basic nature matching to what they want to accomplish. Based on what one want to become, what they are interested, they need to focus in acquiring that nature and such skills.

బుద్ధిలేని బిడ్డ పుట్టి యేమి (What use the birth of a child who is brainless)
సద్గుణంబు లేని చదువది యేలరా (What use of the education that doesn’t teach good principles)
విశ్వదాభిరామ వినుర వేమ.

ఓర్పులేని భార్య వల్ల, బుద్ధిలేని బిడ్డ వల్ల ఫలం లేదు. మంచి గుణాన్ని, వివేకాన్ని ఇవ్వని చదువు కూడా వ్యర్థమే.

For everything and everything we do, there must be a purpose and use. We need to due diligence when acquiring something to ensure it has a use. Our actions also must reflect a purpose and useful to many. Just spending money, time and effort on something useless will do no good in the long run.

కొలిచె ధర్మరాజు కోరి విరటు (Dharmaraju joined the court of Virat)
కాలకర్మగతులు కనిపెట్టవలెనయా (We need to intuitively find how our time and fate will be in future)
విశ్వదాభిరామ వినుర వేమ.

కంకుభట్టు పేరుతో, కాషాయం ధరించి తనకు తానుగా చక్రవర్తియైన ధర్మరాజు విరాటరాజు కొలువులో చేరాడు. కలం కర్మం ఎలా నడుస్తూ ఉందో కనిపెట్ట గలగాలి.

Ups and downs are part of life. There will be times we will have to lie low due to the circumstances. We need to be aware of our good/bad times, our fate and thus we can be prepared and appropriately deal with such situations. As per the well known quote, a problem known is half solved. Thus if we know we are going through a bad time, we can deal with it effectively or even be prepared for that in advance.

నిరుడు ముందటేడు నిన్న మొన్న (In the recent past)
దగ్ధులైన వారు తమకంటే తక్కువా? (Are the people vanished less than themselves)
విశ్వదాభిరామ వినుర వేమ.

గతంలో ఎంతో కాలంనుంచి ఈనేలమీద బూడిదైన వారు తమకంటే తక్కువవారు కాదు. కంటికి మదం గప్పడం వల్ల మృత్యువును సమీపిస్తున్నామని తెలుసుకొనలేకున్నారు.

Times are changing and thus it’s not right to think that people in the past are inferior to current generation. Each generation faces challenges appropriate to their times and it’s the foundation they have laid giving us the platform to enjoy a better life. We should realize that one day we also vanish and the next generation will be better than ourselves. And it’s our duty to protect the environment and lay a foundation for the future generations to be happy and comfortable.

తత్వమేల తనకు తగులు కొనును (How can you become philosophical)
నూనెలేని దివ్వె నువ్వుల మండునా (For the lamp to burn it needs oil not just seeds)
విశ్వదాభిరామ వినుర వేమ.

చెడు కర్మలను, చెడు ఆలోచనలను తొలగద్రోసి నడవాలి. అప్పుడే తత్వం అంటుకొంటుంది. దీపం నూనెతో మండుతుంది గాని, నువ్వులతో మండదు.

To obtain good results, you need to use the right tools, right skills and have the right attitude. Also you need to understand the environment and surroundings and thus you, your work fits into it rather than being odd or fail.

లేమి నాడు పెట్ట లేదు మొదలె (Can’t start giving when doesn’t have any wealth)
కలిమి లేమి లేని కాలంబు కలుగునా (Having or not having wealth are part of time routine)
విశ్వదాభిరామ వినుర వేమ.

సంపద ఉన్నప్పుడు కంటి కావరంతో దానం చేయాలని తెలుసుకోలేడు. ఆ సంపద లేనప్పుడు మొదలు పెట్టడానికి అసలు లేదు. కలిమి లేములు మానసిక రుగ్మతలని తెలుసుకోలేడు.

You can do good deeds when you are capable and have the ability and resources. However, those times people get busy enjoying the wealth and show a blind eye to their responsibilities towards the society. We need to understand that ups and downs are part of the life and have to do something good based on what we can.

ఎందు సుఖములేక ఎండి యెండి (Not finding happiness and suffering in sun)
చచ్చి వెనుక ముక్తి సాధింపగలరోకో (You cannot get liberation after death)
విశ్వదాభిరామ వినుర వేమ.

కాశీలోని గంగనీళ్లు రామేశ్వరానికి మోసి సముద్రంలో కలిపినంత మాత్రాన కాళ్ళు మొగం వాయడం తప్ప ఇహంలోనూ పరంలోను సుఖం దక్కదు.

We have to focus on productive things that give us results, rather than do things which are of no use, however much of hard work we put. Spending time productively is very important rather wasting in non-contributory work.

దోమ గజము గాదు దొడ్డదైన (A mosquito cannot become an elephant, however big it is)
లోభి దాతగాడు లోకంబు లోపల (In the world, a miser cannot become a donor)
విశ్వదాభిరామ వినుర వేమ.

ఎంత గొప్పదైనను కుక్క సాత్వికమైన గోవు కాలేదు. భయపడి పరుగెత్తే కుందేలు పులి కాలేదు. తొండంగల దోమ ఏనుగు కాలేదు. అలాగే పిసినిగొట్టు దాత కాలేడు.

Every one of is unique in what we can do. It’s stupid to try and copy to become somebody else. It’s better to focus on our strengths and do what we can do best. Even if one can give a facade to be someone the real identity will come out one day bringing more misery. It’s better be ourselves and play to our strengths.

పిక్కబట్టి యొడిసి పీకుగాక (To snatch and bite the neck)
సంతపాక తొత్తు సన్యాసి నెరుగున (The whore in the market will not treat monk any differently)
విశ్వదాభిరామ వినుర వేమ.

పిక్క బట్టి పీకడం మాత్రమే తెలిసిన కుక్క జంగమ గురువును కూడ వదలదు. అలాగే సంతలో దారిగాచి సంపాదించే వేశ్య సన్యాసి వద్ద కూడా డబ్బులు గుంజడం మానదు.

Old habits die hard is the saying we all know. People do to others what they know best without any regard to what the other person is. That’s what is called animal behaviour. But as humans we must behave understanding of the context of the situation and who others are to moderate our behaviour accordingly, without which we will be looked upon as fools.

సానుజాతమయ్యె సకల కులము (They came into existence one by one)
హెచ్చు తగ్గు మాట లెట్లెరుంగగవచ్చు (So, how can we know which one is better)
విశ్వదాభిరామ వినుర వేమ.

ఏ కులమైనా గొప్పదని తక్కువదని గొడవలు అనవసరం. ఒకే కూటమి నుంచి ఒకదాని తరువాత మరొకటి కులాలు ఏర్పడ్డాయి. అందువల్ల కులాల హెచ్చుతగ్గుల తెలుసుకోవడం వీలుకాదు.

Historically, caste is nothing but a profession that somebody embraced at a point of time. If we interpolate this, we can’t say one profession is better than other. Each one has its own advantages and disadvantages. We should respect all in the same way irrespective of the profession they are in. A driver, maid or a carpenter are as respectable as a CEO, politician or an actor. Each one is in a profession based on their circumstances and capabilities. That’s all.

భక్షణంబు సేయు కుక్షి మలము (Will start eating the faeces in the stomach)
కూడు విడిచి మలము గడుచురా ఉపవాసి (By fasting can life go on with faeces without food ?)
విశ్వదాభిరామ వినుర వేమ.

పొట్టలోకి కూడు వేయకపోతే, అందులోని జఠరాగ్ని కడుపులోని మలాన్ని తింటుంది. ఉపవాసం ఉన్నవాడు కూడు వదలి మలం తినడం అవుతుందేగాని తత్త్వం అలవడదు.

When a capability of a person is not used by giving the right work, it’s possible that the person’s skill will be used for the wrong things. It’s important that everyone is engaged rightly with what they deserve and can do. Much like requiring to channel the energy of the young minds in the right direction.

హృదయ మట్టె మిగుల పదిల పరచి (By securing the feelings in heart)
గృహము నిల్పువాడు బహుతత్వవేదిరా (And one who controls his mind will conquer all philosophies)
విశ్వదాభిరామ వినుర వేమ.

మనస్సును జాగృతం చేసి శరీరంతో అనుభవించే కోర్కెలను అధిగమించాలి. మానసిక నియంత్రణ ద్వారా శరీరాన్ని కాపాడుకొని దైనందిన కార్యాలు చేస్తూ సంసార సాగించేవాడు అన్ని తత్వాలను తెలిసికొన్న వాడవుతాడు.

The one who can conquer distractions and is able to concentrate on the work will achieve results. Distractions are the biggest hurdles people are facing these days. One needs a strong resolve to concentrate and focus. Especially for the kids it has become a big issue and all the stakeholders in their development, parents & teachers must ensure they provide a right distraction-free environment for them.

వెళ్లిపోదు రెంత వెర్రివారొ (All the mad fellows go away)
గూబ గురము లేమి కూర్చురా కర్మంబు (For the fate of losing the house why blame the owl)
విశ్వదాభిరామ వినుర వేమ.

శకున పక్షి (గూబ) ఇంటిమీద వాలితే వెర్రివాళ్ళు ఆ యింటిని కూల్చి వెళ్లి పోతుంటారు. గృహము లేకుండాపోయే గూబను నిందించాడా మెందుకు?

When you succumb to superstitions why blame bad omens? Once you fall into that trap, you will start seeing everything as bad or a good omen. This just distracts you with no positive contribution. Instead of focus on your work, these will fall into your blind spot and you will be more peaceful with more positive results.

చెఱుప నున్న పగర చెలిమిసేయ (Will do friendship with those whom he wants to destroy)
కరవ నున్న పాము నేరిగాచుకొని యుండు (A snake which wants to bite will wait for an opportunity)
విశ్వదాభిరామ వినుర వేమ.

రాజు చంపదలచిన వారితో చనువధికం చేస్తాడు. అలాగే చెఱుపదలచుకొన్న శత్రువులతో చెలిమి చేస్తాడు. కాటు వేయాలనుకొన్న పాము కాచుకొని ఉంటుంది కదా!

There are two sides to this poem. One, of those becoming close to you and want your friendship, if you are suspicious of their intentions, you gotta be careful. Second, To achieve anything you need a strategy. You gotta make moves with patience in order for the right time and grab the opportunity when it comes. In the cricketing terminology, you have to wait for a loose ball to hit for a six with perfect timing and footwork.

చావులేని చదువు చదువు వలయు (Have to read that defies death)
చదువు మర్మమెరిగి చదివిన చదువురా (Reading by understanding the purpose of reading is true reading)
విశ్వదాభిరామ వినుర వేమ.

చదివి చదివి చదివి చావడమెందుకు. చావులేని చదువు చదవండి, చదువులోని మర్మం అంటే, మరణాన్ని అధిగమించడానికి చదివే చదువే - చదువు క్రింద లెక్క.

Surely, it’s good to read. But that reading must have an use and purpose. What’s the point of gaining knowledge and die without making any contribution. We must read and gain knowledge in tune with the goal we want to achieve. We know, it’s impossible to read and gain all the knowledge in the world. So no point in chasing the goal of knowing everything, but rather focus on gaining what’s needed for the job and goals we have set.

మురికి యొడలు గాదు ముక్తిగాని (A dirty body is felt like a tool for liberation)
పరమయోగి మహిమ పరికింప నరుడురా (We will not be able to realize the greatness of a supreme devotee)
విశ్వదాభిరామ వినుర వేమ.

పరమ యోగుల మహిమను తెలుసుకోలేము. పరమయోగి చినుగు బట్టను చీనాంబరంగా భావిస్తాడు. మురికి బట్టిన ఈ శరీరాన్ని ముక్తి సాధనంగా భావిస్తాడు. బాహ్య విషయాలు, వేషాలు యోగికి అవసరం లేదు.

Great people see opportunities in adversaries. It doesn’t matter what you have, what matters is how you see them and use them. It all depends on our outlook and our dedication to solve the problem. We know of countries (like Japan) has absolutely no resources, but still it is economically very rich. It’s possible by utilizing what you have in an innovative manner.

ఇట్టునట్టు పెద్ద యిల్లు గట్టి (Constructing a house that spans all directions)
మిట్టి పడును నరుడు మీది చేటెరుగక (The man feels great but doesn’t realize the side effects of it)
విశ్వదాభిరామ వినుర వేమ.

చెట్టు, చేమా కొట్టి, గోడలు నిర్మించి పెద్ద యిల్లు కట్టి యిది తన యిల్లని మనిషి మిడిసి పడతాడు. ఆ యింట్లో తానెంత కాలం ఉంటాడో తెలుసుకోలేడు.

We are considering it as progress by constructing great things after destroying the nature, without realizing the value of the nature and the harm we are causing. Nature gives us many things which were nurtured over several years or even centuries. But we don’t think twice before wiping it off for some man-made structure to portray our greatness. We are not realizing the harm we are doing to ourselves in the future.

గడనచేసి కూడు కుడువవలయు (Through hard work earn your food)
తల్లిదండ్రి సోమ్ము తాదింట కారాదు (Just can’t assume and rely on your parents wealth you inherit)
విశ్వదాభిరామ వినుర వేమ.

ఈ శరీరాన్ని శ్రమపెట్టి సంపాదించిన సొమ్ముతో జీవించాలి. తల్లిదండ్రులు కూడబెట్టిన సొమ్ము ఖర్చుచేసి జీవించడం తప్పు. శ్రమను పవిత్రంగా భావించాలి.

Nothing is permanent in this world, than the knowledge and your ability to work hard. This single attitude will make you successful irrespective of what you get because of your fate. Never rely on the situation you are in, instead work hard to make a name for yourself.

మేలు వచ్చెనేని మెచ్చు తన్ను (We praise ourselves for something good happening to us)
చేటు మేలు తలప చేసిన కర్మముల్ (We don’t realize that bad and good in life happen as per our karma)
విశ్వదాభిరామ వినుర వేమ.

చెడు గలిగితే దైవాన్ని దూషిస్తారు. మేలు కలిగితే తనను తాను మెచ్చుకుంటాడు. ఆ చెడు మేళ్లు మునుపు చేసిన పాపపుణ్యాల ఫలితాలే.

The tendency of holding others responsible for bad things and themselves responsible for good things is a bad attitude. The day we start accepting our mistakes and accept our karma we will be a better human being and will be able to face problems and deal with them better. Accepting our mistakes and the fate is the starting point for a peaceful life.

జీవి వలన నేమి చిక్కియుండె (What does one gain by eating an animal)
జీవిహింసలకును చిక్కునా మోక్షంబు (By harming animals, one won’t get liberation)
విశ్వదాభిరామ వినుర వేమ.

జీవిని చంపి తినటం కోసం, జీవిని చంపి దైవానికి నైవేద్యం పెడతారు. ఆ జీవిని చంపడంవల్ల ఏ ముక్తి లభించదు. జీవిని హింసిస్తే మోక్షం రాదు.

If you harm or suppress someone to gain or give gains to others what do you gain from that? Nothing. You don’t get success through dubious means of harming or suppressing others. Even if it appears as success in short term, in the long run one will surely lose. Play fair, play hard.

తెలుప గలడు తాను తెలియ లేడు (We tell this to others, but won’t realize ourselves)
చెప్పవచ్చు పనులు చేయుట కష్టమౌ (It’s easy to tell others, but following the same is difficult)
విశ్వదాభిరామ వినుర వేమ.

ఈ దేహం శాశ్వతం కాదని, ఈ దానం అశాశ్వతమని ఇతరులకు చెబుతాడు. కానీ, తాను తెలుసుకోలేడు. చెప్పడం సులువే, చేయడం కష్టం.

Advising is easy, following the same and doing is difficult. This has become a norm these days. There are many who preach how we need to lead life or how we can solve world problems. But they don’t follow their own advice. It’s difficult, but the moment you start preaching only what you follow, you will realize immense self satisfaction and peace. Moreover it earns good respect.

ఓనర శివుని జూడ ఉపమగలదు (To see god there is a solution)
మనసు జెదరనీక మదిలోన జూడరో (Without any distractions look inside one’s own mind)
విశ్వదాభిరామ వినుర వేమ.

జపాలు తపాలు అవసరం లేదు. శివుణ్ణి చూచేందుకు ఉపాయం ఉంది. మనస్సును చెదరకుండా నిలిపి మనస్సులో చూపు నిలబడితే చాలు.

“Look Inside” is a very powerful tool. In many situations, we can find the solution within us. We just need to focus and realize that. Sometimes, It means, the change must start with us. Sometimes the solution to the problem, we can think ourselves. Sometimes, we are the problem (which we can understand when we look at our own behavior or thinking) and so we only solve it.

చచ్చుటెల్ల తమకు సాక్షిగాదె (Are dying and you are a witness to that)
బ్రతుకు టెల్ల తమకు బ్రహ్మకల్పంబులా (All the lives are a day in Brahma’s cycle of creation & destruction)
విశ్వదాభిరామ వినుర వేమ.

తనను పుట్టించిన వాళ్ళు, తాను పుట్టించిన వాళ్ళు చస్తూ ఉండడం చూస్తూ ఉన్నారు. మనుషులు కలకాలం జీవించగలమనే భ్రమను వదల కున్నారు.

The birth and death is not in our control, as they are guided by the Brahma’s routine in a day. But all that is in between is in our control, on how we want to live and make a meaning of it. We should accept all that we cannot control and should lead with aspirations of what we can control.

కూర్పవిప్పలేని నేర్పరేల? (What’s the use of a wise person who can’t solve a complex composition)
పెట్టిపోయలేని వట్టిబీరము లేల? (What’s the use of prowess that will not solve poverty)
విశ్వదాభిరామ వినుర వేమ.

తీర్చలేనివాడు, అర్చలేనివాడు తీర్పరిగా ఉండరాదు. కూర్చలేని వాడు, విప్పలేనివాడు నేర్పరి కాడు. దప్పిక తీర్చి కడుపు నింపని బీరాలు పనికిరావు.

We must do justice to our profession. If you are a doctor, you must be able to cure, if you are a lawyer you must be able deliver justice, if you are an engineer you must solve the problems, and so on. Whatever profession we are in, we have to deliver as per expectations deserving to be in that profession, however small or big that profession is.

దేవుడుంట జెప్పి తెరువుజూపి (Showing us that God exists there)
తెలియ విశ్వమెల్ల దేవాదిదేవుడే (We should know that God is everywhere)
విశ్వదాభిరామ వినుర వేమ.

పూజలు జరిగే చోట, దేవాలయాల్లో దేవుడున్నాడని చెబుతారు. విశ్వమంతటా ఆ దేవదేవుడు లేని చోటు లేదని తెలియరు.

While going to the temple one can be in a divine environment, participate and witness the rituals, to network with similar minded people etc., but one can pray and seek blessings from anywhere. Most importantly we have to see God in the service we do. That’s why the saying “service to humankind is service to God”.

తన్ను జూచెనేని నిన్నుమరచు (And when the focus is on him, forgets you)
ఏవిధమున జనుడు నెరుగు నిన్నును దన్ను (How do we make him realize to focus on you and himself?)
విశ్వదాభిరామ వినుర వేమ.

భగవంతుని (నిన్ను) జూచిన జీవుడు (తాను) తనను తానే మరచిపోతాడు. తనని (శరీరాన్ని) చూచుకుంటే భగవంతుని మరుస్తాడు. దేవుణ్ణీ, తనను ఒకేమారు ఏవిధంగానైనను తెలుసుకోలేకున్నాడు.

Balancing all aspects of life is very important. One shouldn’t get lost just focusing on one thing, either just themselves, on God, on work or on family. One must focus doing justice to every aspect of life. Ignoring family when the children are growing up due to work pressures, will only make you regret missing golden moments in the life. Of course there will be moments one has to focus on only one thing, but over a period of time, we must give attention to every part of our life.

గాలమందు జిక్కి కూలినట్లు (Get stuck to the fish-hook and collapses)
ఆశబుట్టి మనుజుడారీతి జెడిపోవు (Similarly with longing for things man is getting destroyed)
విశ్వదాభిరామ వినుర వేమ.

చేప ఆహారం మీద ఆశతో గాలంలో చిక్కి మరణిస్తుంది. మనిషి ఆశ పెంచుకొంటూ చేపవలె చెడిపోతాడు.

The world around is constantly trying to attract us with baits as we are always longing for things with no satisfaction. This is resulting in us blindly fall to the tricks and lose without even realizing. We should objectively look at the advertisements, offers, discounts and go for it only when there is a genuine need. We must be see through these offers and exercise control without falling for the cheap tricks.

మనసు భూతమట్లు మలయగాను (The mind that has become like a ghost)
శివుని గొల్తు ననగ సిగ్గేట్టు రాదురా (And telling that you pray god, isn’t it shame on you?)
విశ్వదాభిరామ వినుర వేమ.

నోరు తోడేలు లాగా, మనస్సును భూతంలాగా ఉంచుకొని నుదుట విబూది ధరించి శివుణ్ణి కొలుస్తున్నానని అనడానికి సిగ్గులేదా?

Portraying as a good person, by having evil thoughts in mind and actions is not right and one must be ashamed of such behavior. People can easily see through such contradictions and will stop respecting. One should be pure in manasa (in mind), vaacha (in speech) and karmana (in actions).

కుంజరంబు ఈను కొదమ నొకటి (An elephant gives birth to only one young one)
ఉత్తముడగు పురుషు డొక్కడు చాలాడా (One is enough who is the best person)
విశ్వదాభిరామ వినుర వేమ.

పంది ఎన్నో పిల్లల్ని కంటుంది. ఏనుగు ఒక్క బిడ్డకే జన్మనిస్తుంది. పంది పిల్లలు పది కంటే ఏనుగుపిల్ల ఒక్కటి చాలు కదా!

Producing limited but talented people is better than producing huge number of unproductive people. We must focus on quality and not just quantity. Our education system must focus on producing employable people, our efforts in infrastructure must be long lasting, etc. Whatever profession we are in, we must have focus on quality and then quantity.

ఒక్కడాడు మాట ఎక్క దెందు (What is told by one, even if it’s truth, nobody bothers and is invalid)
ఊరకుండు వాని నూరెల్ల నోపదు (But if one is silent, even the whole village can’t do anything)
విశ్వదాభిరామ వినుర వేమ.

పదిమంది మాట చెల్లుబడి అవుతుంది. ఒక్కడు నిజం పలికితే చెల్లుబాటు కాదు. ఊరకుండే వాడిని ఊరంతా కలిసికూడా ఏమి చేయలేదు.

Sometimes, some places, we need to follow the saying, silence is golden. When so many people are talking nonsense, a lone voice of truth is ignored. In such situations, it’s better to be silent to avoid the wrath of the people and talk of the truth or something that make sense at an opportune time.

పుష్ప జాతి వేరు పూజ యొకటి (Whatever type of flowers use, the prayers are all same)
దర్శనములు వేరు దైవంబు ఒక్కటి (Whatever ways we seek to see, God is one only)
విశ్వదాభిరామ వినుర వేమ.

పశువులు ఏ రంగులో ఉన్నా పాలు ఒకే రంగులో ఉంటాయి. పూలు ఎన్ని రకాలైన పూజ ఒకే విధంగా ఉంటుంది. దర్శన గ్రంథాలు ఎన్నైనా అవి చూపించే దైవం ఒక్కడే.

We need to realize there could be many ways to reach the goal and each one us would chose what is available and comfortable to us. We must not think only our way is the right way, but have to learn to respect all the ways chosen by others. As they all lead to the same goal. Instead we could focus to learn the good things from other ways and improve ours, as nothing is cast in stone to follow blindly.

గొల్లయిండ్ల పాలు కోర నేల (Why has to steal milk from cow herd's house)
ఎదుటి వారి సోమ్ము లెల్లవారికి తీపి (Because others things are attractive for everyone)
విశ్వదాభిరామ వినుర వేమ.

శ్రీ మహావిష్ణువు పాల సంద్రంలో పడుకొని ఉంటాడు; అయన గొల్లవారి యిండ్లలో పాలు, వెన్నలు దొంగిలించడం దేనికి? ఎదుటివారి సొమ్ములు అందరకీ తీపి కదా!

Greed to grab others irrespective of how much of the same thing they have is leading to unrest in the people. Focus on utilizing the resources one has for the good things and God will give you more resources to do the good. Live and let live must be our principle for a peaceful world.

కాకులకును బెట్టు గాడ్దెలార (Like donkeys, feed it to crows)
పియ్యి దినెడు కాకి పితరు డెట్లాయెరా (The crow which eats dirt, how can it be your parent)
విశ్వదాభిరామ వినుర వేమ.

చచ్చిన తలిదండ్రుల్ని తలచుకొంటూ కాకులకు పిండాలు పెడుతూ ఉంటారు. మలం తినే కాకి తల్లిగాని తండ్రిగాని అవుతుందా?

When we symbolizes something then it has to match in character what we symbolize. If politicians are the symbols of governance to rule us, how can we allow criminals, corrupt and characterless people to get elected. We shouldn’t believe a practice blindly or fall for somebody’s brainwashing.

డొక్కకొరకు నూళ్లు దొంగిలించి (For their own self looting the whole towns)
ఎక్కడికిని బోవ ఎరిగి యముడు జంపు (Wherever you go, death will know to kill you)
విశ్వదాభిరామ వినుర వేమ.

ఎంతో మంది పేదల్ని కొట్టి చంపి, ఊళ్ళు దోచుకొని, ఈ పొట్టకోసం సంపాదించి ఎక్కడ దాక్కున్నా, యముడు తెలుసుకొని చంపుతాడు.

You may do bad things and hide from people or the law, but can never hide from the God. Ultimately you will have to pay for your bad deeds, sometime or the other. You do bad, bad will come back to you, the same way, you do good, good will come back to you.

మేకపోతుబట్టి మెడను విరువ (Catches a goat and breaks the neck)
కాని క్రతువు వలన కలుగునా మోక్షంబు (But does one achieve nirvana through rituals)
విశ్వదాభిరామ వినుర వేమ.

యజ్ఞాలు చేసే వాడు సోమయాజి. యజ్ఞంలో మేక మెడను విరిచి చంపుతాడు. ఇలాంటి జీవహింసచేసే క్రతువు వాళ్ళ మోక్షం కలుగుతుందా!

Our actions have to be result oriented, rather being rituals being done that way for ages without even knowing the purpose and relevance of those practices. That’s how most of organizational and family practices are followed blindly without any understanding.

తెలివి మాయ తన్ను తెలియ మాయ (Our intelligence is maya, knowing oneself is maya)
మాయ దెలియు వాడె మర్మజ్ఞుడగు యోగి (The who knows maya is the yogi who is knowledgeable)
విశ్వదాభిరామ వినుర వేమ.

బ్రతుకు మాయ. చావు పుట్టుకలు మాయ. తెలివి మాయ. తన్ను తాను తెలుసుకున్న మాయ యేమిటో విశదమవుతుంది. మాయను తెలుసుకొన్నవాడె మర్మం తెలిసిన యోగి.

All that is around us is maya, either mysterious or a facade. We don’t know what is real or what is fake. We need to penetrate through this maya to know the reality. It’s not impossible, but difficult. Once we accept we will think through what we see or hear, we will start understanding this maya and make sense of our lives.

బ్రహ్మ మనగ తానె బట్ట బయలు (Realize that Brahma means himself)
తన్ను తానెరిగిన తానె పో బ్రహ్మంబు (The one who understands himself is Brahma)
విశ్వదాభిరామ వినుర వేమ.

బ్రహ్మ పదార్థం మరెక్కడో లేదు. తానే బ్రహ్మమని బట్టబయలుగా తెలుసుకోవాలి. తన్ను తాను తెలుసుకొన్నవాడే బ్రహ్మం.

We often don’t understand or realize the power we have. We often think the power is somewhere external, but fail to understand that it’s within us. We have several examples of common people making amazing discoveries, inventing things and becoming world leaders. They all believed in themselves and the goals they have set. Nothing is impossible for us to achieve and use that power to do something good.

వెర్రి మూర్ఖజనుల విధముజూడ (See the method of crazy fools)
బ్రహ్మ మన్నిటందు పరిపూర్ణమై యుండు (God is there everywhere in full)
విశ్వదాభిరామ వినుర వేమ.

బ్రహ్మం ఎక్కడని ప్రశ్నించడం మూర్ఖుల తీరు. బ్రహ్మం అంతటా నిండుకొని ఉన్న విరాట్ స్వరూపుడని తెలియ లేరు.

Like fools we keep asking where is God and deploy crazy methods in that search. We just need to realize that God is everywhere and we go about praying and do our duties.